စီးပြားေရးလုိ႔ ဆိုလိုက္ရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အေတြးေတြက ေကာ္ပုိေရးရွင္းေတြ၊ စက္ရံုႀကီးေတြ၊ စေတာ႔အိတ္ခ်ိန္းေတြ၊ ဘဏ္ေတြ၊ အုိင္တီကုမၸဏီေတြ၊ ဟုိတယ္ႀကီးေတြကို ေျပးျမင္တတ္ၾကပါတယ္။

စီးပြားေရးသမားလုိ႔ ဆုိလိုက္ရင္လည္း ေအာင္ျမင္ေနတဲ႔ စီအီးအုိေတြ၊ ေကာ္ပုိရိတ္ဥကၠဌေတြ၊ စီးပြားေရးအတုိင္ပင္ခံ အဖြဲ႔အစည္းက လူေတြေလာက္ ေျပးျမင္တတ္ၾကပါတယ္။

အမွန္တကယ္ေတာ႔ ၀င္ေငြတစ္ခုခု ရရွိေအာင္ တစ္စံုတစ္ခု လုပ္ေနသူတုိင္းဟာ စီးပြားေရးသမားျဖစ္တယ္ ဆုိတဲ႔ အျမင္ကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မေတြ႔ရွိေသးလုိ႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူဟာ ဘာေၾကာင္႔ ၀င္ေငြလိုအပ္သလဲ …

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီး တစ္ခုလံုး ေမာင္းႏွင္တဲ႔ အေျခခံအခ်က္ သံုးခ်က္ရွိပါတယ္။ စားသံုးမႈ၊ စုေဆာင္းမႈနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဴပ္ႏွံဆုိတဲ႔ အခ်က္ေတြပါပဲ။ အဲဒီအခ်က္ေတြကပဲ လူကို ၀င္ေငြလိုအပ္ေစပါတယ္။ လူရဲ႕ ပထမဆံုး လုိအပ္ခ်က္က ဆာေလာင္မႈပါပဲ။ ဒုတိယအခ်က္က အလုပ္လုပ္တတ္ၿပီး ၀င္ေငြရွာတတ္ဖို႔ပါ။

ဆာေလာင္မႈလိုအင္ ျပည္႔ၿပီးတာနဲ႔ လူဟာ ရပ္တန္႔မေနတဲ႔ သတၱ၀ါျဖစ္လို႔ တျခားလိုအင္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ လံုၿခံဳစြာ အိပ္စက္ႏုိင္ျခင္းသာမက၊ အႏုပညာအျပင္ အျခားတန္ဖိုးမ်ား လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီလို လိုအပ္လာတဲ႔အတြက္ လူဟာ ပန္းတုိင္တစ္ခုထား ႀကိဳးပမ္းလာေလ႔ ရွိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွစ၍ လူဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုတာကို စလုပ္ပါေတာ႔တယ္။

ပုခက္တြင္းက ကေလးေလးေတြ ေအာ္ဟစ္ငိုေၾကြးေနတာ ဆာေလာင္ေနလုိ႔ပါ။

ဒံေပါက္ဆုိင္ေတြ၊ ေၾကးအုိးဆုိင္ေတြ၊ နာမည္ႀကီး စားေသာက္ဆုိင္ေတြမွာ လူေတြ ျပည္႔က်ပ္ေနတာ ဆာေလာင္ေနလုိ႔ပါ။

လူေတြဟာ ဆာေလာင္မႈအတြက္ ဆာေလာင္မႈကို အရင္ဆံုး ျဖည္႔ဆည္းတတ္ၾကတာပါ။

အရင္တုန္းကေတာ႔ ကီလီေစ်း၊ အခု သီရိမဂၤလာေစ်းကို ငါးေရာင္းမယ္႔သူေတြ၊ ကုန္စိမ္းသည္ေတြ မနက္ေ၀လီေ၀လင္းမွာ အိပ္မႈန္စံုမႊားနဲ႔ ေရာက္လာၾကတယ္။ သူတုိ႔ကို သာမန္ေစ်းသည္လို႔ ျမင္လို႔မရပါဘူး။ သူတုိ႔လိုခ်င္တဲ႔ပစၥည္း လာ၀ယ္ၾကတာ၊ ဒါဟာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ျမတ္မယ္ဆုိတာေတာ႔ သူတုိ႔ လုပ္ငန္းကၽြမ္းက်င္မႈအေပၚ မူတည္တာေပါ႔။

စေတာ႔ရွယ္ယာ၀ယ္မွ၊ ဘြန္း Bond စာခ်ဳပ္၀ယ္မွ၊ ေရႊ၀ယ္မွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံတာလို႔ ယူဆလို႔ မရပါဘူး။ ငါးသည္ေတြ၊ ကုန္စိမ္းသည္ေတြလည္း ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကရတာပဲ။ အခ်ိန္တုိတဲ႔အတြက္ မသိၾကတာလား။

တကယ္ေတာ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈတုိင္းဟာ စြန္႔စားမႈ အနည္းအမ်ားနဲ႔ ဒြန္တြဲေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ မိမိပိုင္ဆုိင္မႈေတြကို တည္ၿငိမ္တဲ႔ တန္ဖိုးစနစ္တစ္ခုနဲ႔ ထိန္းသိမ္းထားတဲ႔ ပံုစံေတြဟာ စုေဆာင္းမႈဆိုတာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ေတြေၾကာင္႔ လူဟာ ၀င္ေငြမရွိမျဖစ္ လိုအပ္ပါတယ္လို႔ အၾကမ္းဖ်င္း ယူဆႏုိင္ပါတယ္။

လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အေနနဲ႔က ၀င္ေငြလိုအပ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ အေနနဲ႔ကေတာ႔ အျမတ္ရရွိမွ ျဖစ္မွာပါ။ အျမတ္ရရွိေရးဆုိတာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအမ်ားစုရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ပါ။ အျမတ္ရရွိဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ႔ နည္းလမ္းေတြကသာ စီးပြားေရးပညာရပ္ေတြနဲ႔ အသံုးခ်ဗ်ဴဟာေတြပါပဲ။ အဲဒီေပၚမွာမွ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ကိုယ္က်င္႔တရားနဲ႔ လုိက္နာေစာင္႔ထိန္းရမယ္႔ က်င္႔၀တ္နဲ႔ ဥပေဒကို ေပၚေပါက္လာတာပါ။ ၂၁ ရာစု စီးပြားေရးသစ္မွာေတာ႔ အျမတ္ရရွိေရးဟာ အဓိက မက်ေတာ႔ဘဲ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ အေျပာင္းအလဲေတြ၊ နည္းပညာေတာ္လွန္ေရးေတြမွာ အခုအခံျဖစ္ေနတဲ႔အရာကို ေျပေလ်ာ႔ေစဖို႔ စီးပြားေရးက အသံုးခ် ယာဥ္တစ္စီးပါ။ ထိန္းေက်ာင္းတတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဓနအေရႊ႕အေျပာင္း ျမန္ဆန္သလို အရင္းအျမစ္တန္ဖိုးေတြက အတက္အက်ျမန္ပါတယ္။ စံ တန္ဖိုးေတြကို အေသဆုပ္ကိုင္မထားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြမွာ အခုအခံ နည္းပါးသူေတြ၊ လ်င္ျမန္စြာ ေနသားတက် ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူေတြက ပိုၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ မ်ားႏုိင္ပါတယ္လို႔ Social Business ေလ႔လာသူ တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

စီမံခန္႔ခြဲပံု

စီးပြားေရးပညာရပ္ထဲကို စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဘာသာရပ္ စၿပီး မထည္႔သြင္းမီကတည္းက စီးပြားေရးေတြထဲမွ စီမံခန္႔ခြဲမႈက ထဲထဲ၀င္၀င္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနၿပီးသားပါ။ လူဟာ ပိုင္ဆုိင္မႈ အရင္းအႏွီးတစ္ခုခုေၾကာင္႔ ၀င္ေငြရရွိလာမယ္။ ရရွိလာမယ္႔၀င္ေငြကို ျပန္လည္သံုးစြဲရပါမယ္။ အဲဒီ ျပန္လည္သံုးစြဲမႈ အားလံုးဟာ သူ စီမံခန္႔ခြဲမႈနဲ႔ ျပဳလုပ္တာပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈေတြဟာ သူ႔လုိအင္နဲ႔ ကိုက္ညီတဲ႔ ရလဒ္ေတြ ထြက္ေပၚလာမယ္ဆုိရင္ ေအာင္ျမင္တဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈလုိ႔ ေျပာဆုိႏုိင္ၿပီး အျခားရလဒ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာခဲ႔ရင္ေတာ႔ မွားယြင္းတဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈလို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ဒါဟာ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းပါ။

လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္၊ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအတြက္အျပင္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းတစ္ခု၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏိုင္ငံအတြက္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈရဲ႕ အဓိက အရင္းအျမစ္ေတြက အေတြ႔အႀကံဳနဲ႔ ပညာပါ။ ရာစုသစ္မွာေတာ႔ သတင္းကပါ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို အက်ိဳးသက္ေစပါၿပီ။ ပစၥဳပၸန္ အေျခအေနေတြက အနာဂတ္ကို စီမံတဲ႔အတြက္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ႔ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို စီမံခန္႔ခြဲသူေတြက အမွန္အတုိင္း သိရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ သိရွိေအာင္လည္း အားထုတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ အဲဒါမွ မွန္ကန္တဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ မိမိရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို ေအာင္ျမင္ေစမွာပါပဲ။

စီးပြားအတက္အက်

စီးပြားေရးစကားပံုတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခ်င္ရင္ မိမိရဲ႕ ပိုင္ဆိုင္မႈကို အရင္းအျမစ္အသြင္ ေျပာင္းႏုိင္ရပါမယ္။ ဘာကိုမွ မပိုင္ဆုိင္ဘူးဆိုတဲ႔သူေတာင္မွ လုပ္အားနဲ႔အခ်ိန္ကို ပိုင္ဆိုင္ပါေသးတယ္။ သူ႔ရဲ႕ က်န္းမာသန္စြမ္းမႈက ၂၄ နာရီအတြင္းမွာ ၀င္ေငြရရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏုိင္ပါတယ္။ တစ္နာရီစာ ၀င္ေငြတန္ဖုိးကေတာ႔ ပညာနဲ႔ အရင္းအႏွီး စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြေပၚမွာ ကြာျခားပါလိမ္႔မယ္။ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ျဖစ္ေစ၊ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ေစ၊ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံျဖစ္ေစ စီးပြားေရး အတက္အက် သံသရာမွာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ ထုတ္လုပ္မႈ ပိုလွ်ံကာလေတြကို က်ပ္တည္းစြာ ျဖတ္သန္းရတတ္သလို ေစ်းကြက္လုိအပ္ခ်က္ကို လက္မလည္ေအာင္ ျဖတ္သန္းရတဲ႔ ေန႔ရက္ေတြလည္း ရွိေနမွာပါပဲ။ ေစ်းကြက္လိုအင္ကို မျဖည္႔ဆည္းႏုိင္လို႔ ေဘးကေန ေငးခဲ႔ရတဲ႔ အခ်ိန္ေတြလည္း ႀကံဳရမွာပါ။ စီးပြားေရးစက္၀န္းထဲမွာ ဆင္ျခင္ဥာဏ္၊ အေတြ႔အႀကံဳ၊ ပညာ၊ သတင္းေတြနဲ႔ မိမိရဲ႕ အေနအထားကို မွ်ေျချဖစ္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပမယ္႔ အစြန္းထြက္မႈေတြ အၿမဲရွိေနႏုိင္ပါတယ္။ ဒီၾကားထဲကမွ စီးပြားက်ပ္ကာလမွာ အလြန္အကၽြံ မစြန္႔စားမိေအာင္၊ စီးပြားတက္ကာလမွာ အလြန္အကၽြံ မျဖဳန္းတီးမိေအာင္ ထိန္းေက်ာင္းရင္ စက္၀န္းရဲ႕ သေဘာတရားအရ အထက္ေရာက္လိုက္ ေအာက္ေရာက္လုိက္ ဆုိေပမယ္႔ စုန္းစုန္းျမဳပ္ ပ်က္စီးသြားတဲ႔ အျဖစ္မ်ိဳးေတာ႔ မေရာက္ရွိႏုိင္ပါဘူး။ လူ႔သမိုင္းနဲ႔ စီးပြားေရးဟာ ဒြန္တြဲေနတာမို႔ သမိုင္းအရႈပ္အေထြးနဲ႔ စိးပြားေရး အရႈပ္အေထြးေတြဟာ သီအုိရီေဟာင္းေတြၾကားထဲက သီအုိရီအသစ္ေတြ ေဖာက္ထြက္သလို ၀င္ရိုးမဲ႔ ပရမ္းပတာ ျဖစ္စဥ္ေတြကလည္း အမ်ားအျပားပါ။ လြတ္လပ္ေစ်းကြက္နဲ႔ ၂၁ ရာစု စီးပြားေရးသစ္ဟာ ဖန္တီးမႈအေၾကာင္းအခ်င္းအရာ မ်ားျပားသလို သီအိုရီအစြန္းထြက္ေတြလည္း ရႈပ္ေထြးေနဆဲပါ။ ၾကြယ္၀မႈနဲ႔ ခ်မ္းသာမႈဟာ သီးျခားခြဲထြက္သြားၿပီလား။ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ဆံုး ရာစုႏွစ္မွာမွ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔ စီမံခ်က္ကို ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ က်င္႔သံုးဖို႔ ဘာေၾကာင္႔ ႏႈိးေဆာ္ေနရတာလဲ။

ေစ်းကြက္မွာ ေဘးထြက္ေနလို႔မရ

လူဟာ ေစ်းကြက္နဲ႔ မပတ္သက္လို႔ကို မရပါဘူး။ ၀ယ္စရာရွိရင္၊ ေရာင္းစရာရွိရင္ လူဟာ ေစ်းကြက္ထဲ ၀င္လာရပါတယ္။ သူဟာ ေစ်းကြက္ထဲမွာ အသက္၀င္ေအာင္ လႈပ္ရွားရပါတယ္။ ေစ်းကြက္သတင္းေတြ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို တံု႔ျပန္ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ လူဟာ သူ႔လိုအင္အရ ေစ်းကြက္ကို ၀င္ေရာက္လာၿပီး အျခားသူမ်ားရဲ႕ လုိအင္ကို ျဖည္႔ဆည္းေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ အဲဒါမွလည္း သူ႔လိုအင္ေတြ ျပည္႔၀မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင္႔ ေစ်းကြက္ထဲကို လူေတြအမ်ားႀကီး ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။ လူမ်ားေလ ေစ်းကြက္က ေအာင္ျမင္ေလ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ႀကီး ေအာင္ျမင္ျဖစ္ထြန္းလာခဲ႔ပါတယ္။

ပမာေျပာရရင္ေတာ႔ ေနရာတစ္ေနရာမွာ လုပ္ငန္းတူေတြ အမ်ားႀကီး စုေ၀းေနတာ ေတြ႔ရတတ္တာမ်ိဳးပါ။ ေရႊဆုိင္ေတြခ်ည္းပဲ ရွိေနတဲ႔ လမ္းတစ္လမ္းဟာ ေရႊေစ်းကြက္ ျဖစ္လာတာမ်ိဳး၊ ကားအေရာင္းအ၀ယ္ေတြ မ်ားတဲ႔ေနရာမွာ ကားေစ်းကြက္ ျဖစ္လာတာမ်ိဳး ေစ်းဆုိင္ေပါင္းစံု ရွိတဲ႔ေနရာမွာ စားေသာက္ဖြယ္ရာဆုိင္ေတြ္ တစ္စထက္တစ္စ တိုးတက္လာတာမ်ိဳးပါ။

ဒါဟာ လြယ္လင္႔တကူ ျဖစ္ပ်က္တာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔အလိုအေလ်ာက္ ေစ်းကြက္တစ္ခုတည္းကို တုိးတိုး၀င္လာတာမ်ိဳးပါ။

ဒီေနရာမွာ ဘယ္ေစ်းကြက္ရွိတယ္၊ ဟုိေနရာမွာ ဘယ္ေစ်းကြက္ရွိတယ္ဆိုတာ လူအမ်ားက လက္ခံလာတဲ႔အခါမွာ သူ႔လိုအင္ဆႏၵ ျဖစ္ေပၚလာတာနဲ႔ အဲဒီေနရာကို ခ်က္ခ်င္းသတိရၿပီး

`ေရႊလုိခ်င္ရင္ ….. လမ္းကိုသြား´

`ဘာစားခ်င္လုိ႔လဲ ….. ေနရာကို သြားေလ´

`ကား၀ယ္ခ်င္ရင္ ….. အဲဒီေနရာမွာ စံုစမ္းေပါ႔´ ဆုိတာေတြဟာ ေစ်းကြက္ကို အသိအမွတ္ျပဳထားျခင္းပါပဲ။

အဲဒါဆုိရင္ လူေတြက ေစ်းကြက္ကို ရွာရမွာလား၊ ေစ်းကြက္က လူေတြကို လာရွာမလားဆိုတာက ေခတ္သစ္ေမးခြန္းျဖစ္ေနပါၿပီ။

လူလူခ်င္း ဆက္သြယ္နုိင္တဲ႔ နည္းလမ္းရွိရင္ ေစ်းကြက္ဟာ ျဖစ္ေပၚေနႏုိင္ပါတယ္။ တယ္လီဖုန္း၊ ဖက္စ္၊ ကြန္ရက္ဆက္သြယ္ေရးမ်ား အရာအားလံုးမွာ ေစ်းကြက္ ျဖစ္ေပၚေနႏုိင္ပါတယ္။ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္က ေစ်းကြက္ကေန ေဘးထြက္မေနဖုိ႔ပါပဲ။ အေျပာင္းအလဲေတြ၊ ျမန္ဆန္ေနတဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ေတြ အစဥ္မျပတ္တဲ႔ေခတ္မွာ ေစ်းကြက္ကို မ်က္ႏွာလႊဲထားလို႔ မရေတာ႔ပါဘူး။ အဲဒါမွသာ မိမိလိုအင္အတြက္ ေစ်းကြက္ကို အသံုးခ်လို႔ ရႏုိင္မွာပါ။ ဒါေပမယ္႔ ေစ်းကြက္ကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ဖုိ႔ေတာ႔ မႀကိဳးစားပါနဲ႔။ ေစ်းကြက္ဟာ တုပ္ေႏွာင္ခံရၿပီဆုိရင္ တုိးတက္မႈ ဆံုးရံႈးၿပီး ေစ်းကြက္ဟာ မဖြံ႔ၿဖိဳး၊ မက်ယ္ျပန္႔ႏုိင္ေတာ႔ပါဘူး။ တုပ္ေႏွာင္ခံရတဲ႔ ေစ်းကြက္ေတြဟာ မည္သူ႔ကိုမွ အက်ိဳးမျဖစ္ထြန္းေစဘဲ ပါ၀င္ပတ္သက္သူအားလံုးကို ဆံုးရံႈးေစတဲ႔အတြက္ ေစ်းကြက္နဲ႔ ပါ၀င္လႈပ္ရွားသူအားလံုး ႏႈတ္ထြက္သြားၿပီး ေစ်းကြက္တစ္ခုလံုး ဆံုးရံႈးရတတ္ပါတယ္။

အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ႔ ေစ်းကြက္နဲ႔အတူ ပညာအရင္းအျမစ္ေတြပါ ပ်က္စီးႏုိင္တဲ႔အတြက္ ေစ်းကြက္မွာ ေဘးထြက္ေနျခင္းနဲ႔ ေစ်းကြက္ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားျခင္းက မိုက္မဲမႈေတြသာ ျဖစ္ပါလိမ္႔မယ္။

နည္းပညာစီးပြားေရးနဲ႔ နယ္ေျမသစ္ကို စြန္႔ထြက္လိုသူမ်ား

စီးပြားေရးလုပ္တာ လြယ္ပါတယ္လို႔ ဆင္တူရိုးမွား ထုတ္လုပ္သူတစ္ေယာက္က ေျပာတဲ႔သူကို စီးပြားေရးမွာ ဂုဏ္သိကၡာရွိဖို႔က ခက္တာလို႔ သူသိဖို႔ လုိပါတယ္။ မူပိုင္ခြင္႔ဥပေဒေတြ မျပည္႔စံုေသးတဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕၊ မူပိုင္ခြင္႔ေတြကို ခ်ိဳးေဖာက္ခ်င္တဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕က လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္အတြက္ ကိုယ္က်ိဳးၾကည္႔မႈေတြ လြန္ကဲေနတတ္ပါတယ္။

ဒါကေတာ႔ အခုေလာေလာဆယ္မွာ ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ႔ အတုလုပ္မႈလို႔ ေျပာရင္ ရမလားပဲ။ သီခ်င္းေခြအတု၊ ရုပ္ရွင္ကားေခြအတု၊ ေဆး၀ါးအတု၊ စားေသာက္ဖြယ္ရာအတု၊ ၀တ္ဆင္စရာအတု၊ အထည္အမ်ိဳးမ်ိဳး၊ တံဆိပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးအတုေတြကို ေျပာတာပါ။

အတုဆုိကတည္းက အရည္အေသြး ညံ႔ဖ်င္းၿပီးသားပါ။ အတုျဖစ္လို႔၊ အရည္အေသြး မမီလို႔ ေစ်းႏႈန္းသက္သာတာကို သိၿပီးျဖစ္ရပါမယ္။

ဒီအတုေတြထဲက အဆိုးရြားဆံုးကေတာ႔ ေဆး၀ါးအတုနဲ႔ စားစရာအတုပါ။ လူေတြရဲ႕ မ်ိဳးဗီဇေတြပါ ထိခိုက္ႏုိင္တဲ႔အတြက္ အလြန္အႏၱရာယ္ႀကီးပါတယ္။ ဒါဟာ နည္းပညာစီးပြားေရးမွာ အုိင္ဒီယာေတြ လုယက္ခံရမႈက တစ္ေန႔တစ္ျခား ပုိတိုးတက္လာေနပါတယ္။ ကုိလံဘတ္စ္က အေမရိကားကို ရွာေဖြေတြ႔ရွိၿပီး အဂၤလန္က အေမရိကားကုိ သိမ္းပိုက္သလိုမ်ိဳးပါပဲ။ နည္းပညာကို မေဖာ္ႏုိင္သူေတြက နည္းပညာကို လုယက္သူေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒါကို အေကာင္းဆံုး ကာကြယ္နည္းကေတာ႔ နည္းပညာကို မွ်ေ၀သံုးစြဲျခင္းပါပဲ။ အုိင္တီသမားေတြဟာ နည္းပညာကို အခ်င္းခ်င္းမွ်ေ၀ၿပီး မိမိတုိ႔ ေဖာ္ေဆာင္တဲ႔ ေစ်းကြက္ကို ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ေစပါတယ္။ သူတုိ႔က အသိဥာဏ္မူပိုင္မႈ ခံစားခြင္႔ထက္ ေစ်းကြက္ကေန သြယ္၀ိုက္တဲ႔အျမတ္ကိုသာ စားသံုးတဲ႔အတြက္ ေရရွည္နဲ႔ မ်ားမ်ားရရွိတယ္ဆုိတဲ႔ အခ်က္ကို ေတြ႔ရွိခဲ႔ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ နည္းပညာစီးပြားေရးဟာ လက္ရည္တူ ပါ၀င္ႏုိင္သလို တစ္စိတ္တစ္၀မ္းတည္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါတယ္။ မိမိရဲ႕ စြမ္းရည္မက မိမိရဲ႕ အာမခံမႈပါပဲ။ လူတုိင္းဟာ စီးပြားေရးအျမင္နဲ႔ က်င္႔၀တ္သိကၡာရွိဖို႔ လိုပါတယ္။

ရာစုသစ္ရဲ႕ စီးပြားေရးကစားပြဲမွာ ရႈံးနိမ္႔သူမရွိေစေရးဆိုတာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵလုိအင္ကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးႏုိင္မည္ ျဖစ္ပါတယ္။

စီးပြားဆန္ျခင္း

ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပေဒသရာဇ္ စီးပြားေရးပံုစံ မိရိုးဖလာ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ ၀မ္းစာနဲ႔ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈပြဲေတာ္ေတြအတြက္ ထုတ္လုပ္မႈျပဳလုပ္တဲ႔ အာရွေဒသဟာ ၁၈ ရာစုနဲ႔ ၁၉ ရာစုမွာ အရင္းရွင္စနစ္ရဲ႕ အႏြယ္အဖြား ကိုလိုနီျပဳက်င္႔ခံရျခင္း ဒဏ္ရာကို ရရွိခဲ႔ပါတယ္။

ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးကာလ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အနီေရာင္ျမဴခိုးေတြက အေရွ႕အာရွတစ္ခြင္မွာ လႊမ္းမုိးခဲ႔ဖူးပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ အာရွလူမႈ အသိုင္းအ၀ိုင္းမွာက စီးပြားဆန္ျခင္းကို ယဥ္ေက်းမႈ မ်က္ႏွာစာကေန ျငင္းဆိုတတ္ၾကပါတယ္။

ဒါေတြဟာ လက္လြတ္စပယ္ စီးပြားဆန္ျခင္းမ်ိဳးဆုိရင္ မွားမယ္မဆုိႏုိင္ပါ။

စီးပြားေရးအရ စနစ္က်သူေတြကို အျပစ္ဆုိတတ္တဲ႔ အမူအက်င္႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။

၁၉၉၀ လြန္ ကာလေတြမွာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးနဲ႔ နဖူးေတြ႔ဒူးေတြ႔ ေတြ႔တဲ႔အခါက်မွ အေတြ႔အႀကံဳ နည္းပါးမႈေၾကာင္႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈ အလြဲအမွားေတြ ႀကံဳၾကရတာပါ။ လူတစ္ဦးရဲ႕ ၀င္ေငြဟာ သူ႔ပံုမွန္စားသံုးမႈထက္ ပိုလွ်ံရပါမယ္။ မိသားစုရဲ႕ ၀င္ေငြဟာ မိသားစု အသံုးစရိတ္ထက္ ပိုလွ်ံရပါမယ္။ မိဘေတြရဲ႕ အေျမာ္အျမင္ဟာ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အနာဂတ္နဲ႔ တိတိက်က် ပတ္သက္ေနပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားတဲ႔ေခတ္မွာ အစဥ္အလာ တန္ဖိုးေတြဟာ အနာဂတ္နဲ႔ ကြဲျပားဆန္႔က်င္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ပစၥဳပၸန္အေျခအေနနဲ႔ အနီးစပ္ဆံုး အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ စဥ္းစားသင္႔ပါတယ္။

မိဘနဲ႔ သားသမီးၾကားမွာ ပညာမွ်ေ၀ဖုိ႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ လူငယ္ေတြၾကားမွာ ေရပန္းစားတဲ႔ သတင္းေတြ၊ အခ်က္အလက္ေတြကို လူႀကီးေတြအေနနဲ႔ မ်က္ျခည္မျပတ္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။

ကြန္ပ်ဴတာလုိ၊ IT လို ဘာသာရပ္ေတြကို ကေလးေတြဆီကေန လူႀကီးမိဘေတြက သင္ၾကားၿပီး အစြန္းမထြက္တဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သမုိင္းတန္ဖိုးေတြ၊ လူမႈေဗဒေတြက မိဘေတြဆီကေန လူငယ္ေတြဆီ ျပန္လည္စီးဆင္းဖုိ႔ လိုပါတယ္။

မိသားစု အေျခခံယူနစ္မွာလည္း ေငြေၾကးလည္ပတ္စီးဆင္းဖုိ႔ကို မိသားစုတုိင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိနားလည္ထားဖို႔ လုိပါတယ္။ ဘယ္သူေတြဟာ မိသားစုအတြက္ ၀င္ေငြရွာေပးၿပီး ဘယ္သူေတြဟာ သံုးစြဲသလဲ၊ ဘယ္လုိသံုးစြဲသင္႔သလဲ ဆိုတာကို တိက်ရွင္းလင္းထားဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွသာ မိသားစုရဲ႕ ၀င္ေငြကို အက်ိဳးမဲ႔မျဖဳန္းတီးသင္႔ဘူးလို႔ မိသားစု၀င္တုိင္း နားလည္လက္ခံႏုိင္ပါမယ္။ မိသားစု၀င္ေငြတုိင္းမွာ ပိုလွ်ံမႈရွိလာလို႔ စုေဆာင္းမႈနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ပုိမုိျပဳလုပ္လာႏိုင္ရင္ မိသားစုတုိင္း ၾကြယ္၀လာမယ္။ တုိင္းျပည္လဲ ၾကြယ္၀လာမွာပါပဲ။ အဲဒါေၾကာင္႔ စီးပြားဆန္ျခင္းဟာ မျဖစ္မေန လိုအပ္ပါတယ္။

ဘဏ္ေတြက စီးပြားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အေထာက္အကူ ေပးတယ္၊ ဒါေပမယ္႔ … ၊

ပံုမွန္အားျဖင္႔ေတာ႔ ဘဏ္လုပ္ငန္းဟာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ အေထာက္အကူေပးတဲ႔ အင္ဂ်င္တစ္ခုပါပဲ။

ဒါေပမယ္႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံေတြမွာေတာ႔ ဘဏ္ေခ်းေငြေတြဟာ အေသးစားလုပ္ငန္းေတြ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အားယူေနတဲ႔ အလယ္အလတ္တန္းစား ကုမၸဏီတခ်ိဳ႕ကို က်ဆံုးေစခဲ႔တဲ႔ ျဖစ္ရပ္မ်ိဳးေတြ ေပၚေပါက္ခဲ႔ဖူးပါတယ္။ ဒါဘာေၾကာင္႔ျဖစ္လဲဆုိရင္ေတာ႔ ပင္ကိုယ္ဘဏ္စနစ္ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ေသြဖယ္မႈနဲ႔ ေလ်ာ႔ရဲမႈတုိ႔ေၾကာင္႔ ျဖစ္ေပၚလာရပါတယ္။ ရာျဖတ္ေတြရဲ႕ မွားယြင္းဆံုးျဖတ္မႈေတြ၊ ဘဏ္ရဲ႕ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းေတြကို လုပ္ကိုင္သူေတြရဲ႕ ဘဏ္အေပၚ ရႈျမင္မႈ အလြဲအမွားေတြေၾကာင္႔ ျဖစ္ေပၚလာရတာပါ။

ဘဏ္ေခ်းေငြေၾကာင္႔ အရႈံးျပလုိက္ရတဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းတစ္ခုကို ေတြ႔ျမင္ဖူးပါတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အလားအလာ ေကာင္းေနတဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းတစ္ခုက လုပ္ငန္းခ်ဲ႕ထြင္ဖုိ႔ သူ႔အေနနဲ႔ ဘဏ္ေခ်းေငြ ပမာဏတစ္ရပ္ကို လုိအပ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ လုပ္ငန္းကို စီမံခန္႔ခြဲသူက ဘဏ္မွရရွိမယ္႔ ေခ်းေငြရဲ႕ တစ္၀က္ကို ဘဏ္ကေခ်းေငြ ရရွိႏုိင္မယ္႔ နည္းလမ္းေတြမွာ အသံုးျပဳခဲ႔ပါတယ္။

ေရတုိအေနနဲ႔ သူအေပါင္ေပးႏုိင္တဲ႔ ပမာဏထက္ ရာခုိင္ႏႈန္းမ်ားစြာ ပိုရရွိခဲ႔ေပမယ္႔ ရရွိတဲ႔ ေခ်းေငြတစ္ရပ္လံုးဟာ သူ႔ရဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈထဲမွာ မထည္႔၀င္ႏုိင္ခဲ႔ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင္႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေစ်းကြက္က ရရွိတဲ႔ အျမတ္ဟာ ေခ်းေငြရဲ႕ အတုိးအတြက္သာ လည္ပတ္သံုးစြဲႏုိင္ၿပီး ေစ်းကြက္၀ယ္လုိအား က်ဆင္းတဲ႔ စီးပြားက်ပ္ကာလတစ္ခုမွာေတာ႔ သူ႔လုပ္ငန္းဟာ ၿပိဳလဲသြားခဲ႔ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင္႔ ဘဏ္ေခ်းေငြ ရရွိတာကို ထီေပါက္သလို သေဘာမထားမိဖုိ႔ လိုပါတယ္။ မိမိဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္မယ္႔ ဘဏ္ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာဟာ မိမိလုပ္ငန္းအတြက္ ထည္႔သြင္းစဥ္းစားရမယ္႔ အခ်က္ပါပဲ။ အသံုးခ်တတ္ရင္ေတာ႔ ဘဏ္ဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ဖြံ႔ၿဖိဳးႏုိင္မွာ အမွန္ပါပဲ။

ေအာင္ပိုင္စိုး





၂၁ရာစု မ်က္ႏွာစာမွာေတာ့ တတိယကမာၻဟာ စက္မႈအမႈိက္ပုံဘ၀ကုိ က်ေရာက္မႈ ပုိမ်ားလာမယ္လုိ႔ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားေတြက စုိးရိမ္တၾကီး ၿဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ပညာအေၿခစုိက္ စီးပြားေရးေခတ္ကုိ ေရာက္ရွိသြားၾကၿပီၿဖစ္တဲ့ ဖြံ႔ၿဖဳိးၿပီးႏုိင္ငံ

ေတြဟာ သူတုိဆီက စြန္႔ပစ္ရမယ့္ စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံေတြအတြက္ ေၿမေနရာကုိ ဖြံ႔ၿဖဳိးဆဲကမာၻမွာ

သူတုိ႔ စက္မႈအမႈိက္ေတြ စြန္႔ပစ္ဖုိ႔ အသည္းအသန္လုိက္ရွာေနၾကပါတယ္။ ပင္လယ္အစင္းစင္း

ကုိၿဖတ္လာတဲ့ တစ္ပါတ္ရစ္ စက္ရုံအေဟာင္းၾကီးဟာ ဖြံ႔ၿဖဳိးဆဲႏုိင္ငံေတြအတြက္ ရတနာသုိက္ဆုိေပမယ့္ ဖြံ႔ၿဖဳိးၿပီးႏုိင္ငံေတြအတြက္ေတာ့ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္းပါ။ တစ္မုဟုတ္ခ်င္း ေပၚလာတဲ့ စက္ရုံၾကီးကုိ အလုပ္လက္မဲ့ေဒသခံေတြက ၀မ္းသာအားရၾကဳိဆုိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ နာက်င္ခံစားရမယ့္ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈကုိေတာ့ သတိမမူမိၾကပါဘူး။ FDI ဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈအတြက္ အသက္ကယ္ေဆးဆုိေပမယ့္ ေဘးထြက္ဆုိးက်ဳိးေတြလည္း အေတာမသတ္ပါလာတတ္ပါတယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကုိ ေဖာက္ထြက္ဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့ လုပ္သာအင္အားေတြ ေစ်းေပါေပါရရုံနဲ႔ အလုပ္မၿဖစ္ႏုိင္ပါဘူး

ဥာဏအင္အားေတြ အလုံအေလာက္ေမြးထုတ္ႏုိင္မွ ၿဖစ္ႏုိင္မွာပါယ္…။

ကမာၻေပၚက ခ်မ္းသာၾကြယ္၀တဲ့ ႏုိင္ငံေတြဟာ ပုိၿပီးဆိတ္ၿငိမ္လာတယ္။ သူတုိ႔က လူဦးေရနည္းနည္း၊ ေၿမေနရာက်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္းနဲ႔ ပါတ္၀န္းက်င္ကပုိၿပီး သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္လာ

ပါတယ္။ သူတုိ႔ အရပ္ေဒသေတြမွာ မီခုိးထြက္တာဆုိလုိ႔ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြကလြဲရင္ တၿခားထုတ္လုပ္မႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ မီးခုိးတိတ္ ထုတ္လုပ္လာၾကတာမ်ားတယ္။ ဇီ၀ေဗဒ

ဓါတ္ခဲြခန္းေတြ၊ ကြန္ၿပဴတာေဆာ့၀ဲလ္ေတြ၊ Cyber Business၊ Information Lab၊ ေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာ မ်ားပါတယ္။

အၿခားကမာၻတစ္ဖက္ၿခမ္းမွာ က်ေတာ့ မုိးလင္းတာနဲ႔ ဆူညံသံေတြနဲ႔ ထိပ္တုိက္တုိးေနရတဲ့

လူေနမႈဘ၀၊ စက္ရုံ၊ အလုပ္ရုံေတြက ေလထုထဲကုိ ကာဗြန္ဒုိင္ေအာက္ဆုိဒ္ေတြနဲ႔ ပိန္းပိတ္ေအာင္မႈတ္ထုတ္ေနရတဲ့ ၿမဳိ႕ၾကီးေတြက ဖြံ႔ၿဖဳိးၿပီး ႏုိင္ငံက လူဦးေရထက္ သုံးဆေလာက္ကုိ မႏုိင္မနင္းထိန္းသိမ္းထားေနရပါတယ္။ ၿမဳိ႕ၾကီးက သူ႔ကုိမွီခုိတဲ့ေနရတဲ့

လူဦးေရအားလုံးကုိ မုိးလင္းတုိင္း ဘယ္လုိရွာေဖြေကၽြးေမြးမလဲ၊ ေခါင္းခဲေနရပါတယ္။ ေပၚလစီမိတ္ကာ ေတြက က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ေနေရး၊ စားေရးကုိစာရြက္ပုံၾကီးေတြ ၾကးထဲမွာ လက္မႈိင္ခ်ေနရတဲ့ အၿဖစ္၊ အာဏာပုိင္ေတြရဲ႕ ပါးစပ္က ဘာမွမတတ္ႏုိင္ပါလား ဆုိတဲ့ စကားတစ္ခြန္းပဲ ေရရြတ္ေနရတယ္။ သူတုိ႔ဘ၀ရဲ႕ ေလနီၾကမ္းေတြထဲမွာ ၀မ္ေရးကလည္း ၾကမ္းတမ္းသလုိ၊ သူတုိ႔ ထုတ္လုပ္လုိက္တာကလည္း ကုန္ၾကမ္းပစၥည္းေတြပဲ

ၿဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။

ဂလုိဘယ္လုိက္ေဇးရွင္းေၾကာင့္ ေသးက်ဳံ႕လာရတဲ့ ကမာၻဟာ ကုန္စည္ေစ်းကြက္ကေတာ့

အလြန္အမင္း က်ယ္ၿပန္႔လာပါတယ္။ ကမာၻတစ္ဖက္စြန္းက ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ကုန္စည္ဟာ

အၿခားတစ္ဖက္မွာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္းသုံးစြဲလုိ႔ ရေနပါၿပီ။ ၀ါေစ့ေတြဟာ ႏုိင္ငံသုံးႏုိင္ငံပါတ္ၿပီးမွ

ရွပ္အကၤ်ီတစ္ထည္ၿဖစ္လာရသလုိ မုိက္ခရုိခ်ပ္စ္တစ္ၿပားဟာ ဂလုိဘယ္ကုမဏီသုံးခုရဲ႕

တံဆိပ္ကပ္ထားေပမယ့္ သုံးစြဲသူလက္ထဲေရာက္ဖုိ႔ ၃နာရီပဲၾကာပါတယ္။ အမ်ဳိးအမည္မသိ

ပစၥည္းမ်ဳိးစုံကုိ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲကမာၻကထုတ္လုပ္လုိက္ၿပီး မိမိတုိ႔ ထုတ္လုပ္လုိက္တဲ့ ပစၥည္းကုိ

ဘယ္လုိလူမ်ဳိးေတြသုံးစြဲမလည္း ဆုိတာကုိ ကြဲကြဲၿပားၿပားမသိတဲ့ စက္ရုံလုပ္သားေတြ ကမာၻေပၚမွာ အမ်ားအၿပားရွိေနပါတယ္…။

ဆင္းရဲတာကုိ ၿပတုိက္ပုိ႔ပစ္မယ္ဆုိတဲ့ ပါေမာကၡမုိဟာမက္ယူႏြတ္ကေတာ့ သူ႔တုိင္းၿပည္မွာ

အလုပ္သမားေတြကုိ ေမြးထုတ္ဖို႔ထက္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိပဲ ေမြးထုတ္ဖုိ႔ စုိင္းၿပင္းေနပါတယ္။

FDI ကုိ အလြန္အမင္းလုိအပ္ေနတဲ့ ဖြံ႕ၿဖဳိးဆဲကမာၻအေနနဲ႔ေတာ့ အနာဂါတ္မွာ စက္မႈအမႈိက္ပုံ

ၿဖစ္မသြားဖုိ႔ အတြက္ကေတာ့ အထူးတလည္ခ်ိန္ဆရမွာပါ…။ လွပတဲ့ မိမိတုိ႔ ကမ္းေၿခမွာ

ေမာ္နီတာအပ်က္ေတြေသာင္လာမတင္ဖုိ႔ဆုိတာ…။


ေအာင္ပုိင္စုိး

`ကဲ အားလုံးပဲ ဆင္းၿပီးမွတက္ၾကပါဗ်ာ´
`ေယာက္လမ္း ၊ ၃ လမ္း ၊ ေရႊဂုံတုိင္၊ ေၿမာက္ဥကၠလာ၊ ေရႊေပါက္ကၠံ´
`ဘားလမ္း ၊ ဆူးေလ ၊သမၼဳေဒၵ ႏွစ္ညအိပ္၊ သုံးရက္ခရီးမဟုတ္ဘူး၊ အခုထြက္မွာ´

`အစ္ကုိ ေနာ့သရီး သြားတာ ေလးမိနစ္ခဲြပဲရွိေသးတယ္၊ ေရွ႕မွာ ကားကြက္က်ပ္ေနတယ္၊ ဒီမွာခဏထုိင္လုိက္ရင္ အဆင္ေျပသြားမယ္အစ္ကုိ အိတ္စ္ဆမ္းက ခုနကမွ လိမ္ဖယ္လိမ္ဖယ္
နဲ႔ တက္သြားတာ၊ ကၽြန္ေတာ္ ဂ်ာနယ္ခဏ တက္ေရာင္းမယ္ေနာ္….´

` ခရီးသြား လုပ္သားၿပည္သူအေပါင္းတုိ႔ခင္ဗ်ာ´

ႏုိင္ငံေက်ာ္အဆုိေတာ္ရုပ္ရွင္ မင္းသမီးၾကီး သီလရွင္၀တ္မယ္လုိ႔ေၾကၿငာၿပီးမွ လင္ေနာက္လုိက္သြားတဲ့အေၾကာင္း…..
ေတာသား လူလည္က ၿမိဳ႕တက္ၿပီး အၾကံအဖန္လုပ္တာ ရဲကင္းနဲ႔ပက္ပင္းတုိးတဲ႔အေၾကာင္း….
စုံစုံလင္လင္ေလးသိခ်င္ရင္…

အေမွာင္ထဲ အေဖာ္မပါဘဲသြားတဲ႔ ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္သားလူငယ္ေလးရဲ႕ ေၾကကြဲဖြယ္ၿဖစ္ရပ္မွန္ဇာတ္လမ္း….
ရွာရာပုိဗာကေတာ့ ေခြးေတြကုိပဲခ်စ္သတဲ႔၊ ကမာၻၾကီးကေတာ့ ၿပားသြားၿပန္ၿပီ။

` ငုံးဥၿပဳတ္ တစ္ရာ ၊ တစ္ရာ၊ တစ္ရာ´
`ေဟ့ေကာင္ငုံးဥ ခဏေနဦး ´
ခင္ဗ်ားက ၾကာတာကုိးဗ်
`ေအးပါ ၿပီးေတာ့မယ္´

ေရႊမည္းေၾကာင့္ သမၼတဘုရွ္ ေၾကကြဲေနတဲ့ အေၾကာင္း
`ၿပည္တြင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ သတင္း၊ ရသစုံစုံလင္လင္ေလး ဖတ္ခ်င္ရင္
တစ္ေစာင္မွႏွစ္ရာ၊ ဒီေနရာမွာပဲမွာ ဆုိင္ေတြမွာ သြား၀ယ္ရင္ ေလးငါးေၿခာက္ရာ
ဒီမွာက အသစ္စက္စက္ တစ္ေစာင္မွ ႏွစ္ရာ… အပ်င္းေၿပဖတ္ အေပ်ာ္ဖတ္
အုိက္တတ္ရင္ ယပ္ခပ္လုိ႔ရတယ္…။

`ဂ်ာနယ္ ၿပီးရင္ဆင္းေလကြာ´

`လူၾကီးမင္းတုိ႔ အိမ္ေတြမွာ အေရွ႕ေၿမာက္ေထာင့္က အိမ္ေၿမွာင္စုပ္ထုိးရင္
ဘာၿဖစ္မွာလဲ…၊ေတာင္ပုိ႔ၿမင္တုိင္း ဖြတ္ထြက္မယ္ မေတြးနဲ႔ အေမႊးတုိင္နဲ႔ ေသာက္ေရသာကပ္ေပး … အဲဒီအိမ္ စီးပြားမတက္ရင္ ကၽြန္ေတာ့္လာေၿပာ´

(သူ႕ဟာသူေတာင္ စီးပြားမတက္ဘဲနဲ႔)

`ေၿမပဲေလွာ္ ငါးဆယ္၊ ၾကြတ္ၾကြတ္ရြရြေလး ေၿမပဲေလွာ္ ငါးဆယ္´

` လူၾကီးမင္းတုိ႔ ညဘက္ေတြအိပ္တဲ႔အခါ အိပ္မက္ေတြမက္တတ္တယ္
ညဦးပုိင္း မက္တဲ့အိပ္မက္၊ သန္းေခါင္ယံမက္တဲ႔အိပ္မက္၊ အာရုဏ္တက္မက္တဲ႔ အိပ္မက္ရယ္လုိ႔ သုံးမ်ဳိးသုံးစားရွိတယ္…. ။
ဘယ္အခ်ိ္န္မက္ရင္ ဘာၿဖစ္မွာလဲ၊ အိပ္မက္ရဲ႕လကၡဏာနဲ႔ နိိမိတ္ကုိ ေဗဒင္ဆရာဆီသြားၿပီး ဆန္တစ္အိတ္၊ ေငြအစိတ္ ကုန္စရာမလိုဘူး…

ကၽြန္ေတာ္႔ဆီက စာအုပ္ေလးသာ ၀ယ္သြား၊ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ သိနားလည္လာမယ္၊ ဟိမ၀ႏၱာေတာႀကီးတန္းက ဆရာသခင္မ်ား ျပဳစုထားတဲ႔ ေတာင္အတိတ္ကၽြန္းမွာ ေအာင္နိမိတ္ထြန္းေစမယ္။ အိပ္မက္နိမိတ္က်မ္း၊ ၀ယ္လုိ႔မရတဲ႔ပညာကုိ ဒါနတရားနဲ႔ ေရာင္းခ်ေပးတာ။ ေငြတစ္ရာက်ပ္ထဲပဲ၊ ကြမ္းစားေဆးေသာက္ က်ေပ်ာက္မသြားဘူး၊ တစ္ဘ၀လံုး လက္စြဲထားရမွာ၊ အိပ္မက္နိမိတ္က်မ္း…´´

``ေဟာဒီက အစ္မက တစ္အုပ္တဲ႔… ဒီအေဒၚႀကီးကေတာ႔ ႏွစ္အုပ္တဲ႔…၊ ပညာရဲ႕တန္ဖုိးကို အစစ္အမွန္ နားလည္ၾကသူေတြကေတာ႔ ၀ယ္ကုန္ၾကၿပီ´´

``သံေခ်းေတြစြန္းတာ၊ ကြမ္းတံေတြးေတြစြန္းတာ၊ ဘာစြန္း၊ ညာစြန္း၊ ဘာစြန္းစြန္းေပါ႔၊ အကၤ်ီေတြ၊ အ၀တ္အစားေတြ၊ ပြန္းတာပဲ႔တာ ထည္႔သိပ္လုိ႔မရေပမယ္႔ စြန္းတာ ေပတာေတာ႔ စိတ္သာခ်၊ ၿဂိဳဟ္တုအစြန္းခၽြတ္ေဆး၊ လက္ပစ္ဗံုးေပါက္ရင္ ဖာလို႔မရဘူး၊ အိ္မ္ကေရပံုးေတာ႔ ဖာျဖစ္ေအာင္ဖာ၊ အိုးဖာတဲ႔တိပ္၊ ဒန္အုိးဒန္ခြက္၊ ေရပံုး ဘာဖာဖာ တစ္လက္မကို ေငြတစ္ရာပဲ´´

``ဟိုအစ္မ ေရွ႕နည္းနည္းတုိး၊ ဟုိအစ္ကို ေဘးေလးကပ္ေပးပါ၊ ေဟ႔ေကာင္ေတြ ဆင္းေတာ႔၊ ထြက္ေတာ႔မယ္…၊ ေရာင္းခ်င္ရင္ ေအာက္ကသာေရာင္းေတာ႔…၊ အစ္ကိုေရ ငါးပူးကပ္လာၿပီ၊ ေမာင္းေတာ႔…။

ေအာင္ပိုင္စုိး






ကၽြန္ေတာ္ သမီးေလး မရခင္အထိ ဘ၀အေတြ႕အၾကဳံဆုိတဲ့ စကားလုံးကုိ မ်က္စိမွတ္ ယုံၾကည္ခဲ့ဖူးတယ္။ သင္ၾကားမႈဆိုတာ လူႀကီးကေန လူငယ္ကုိ ဆင့္ပြားစီးဆင္းတယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဘာမွမသိေသးတဲ့ ကေလးငယ္တစ္ေယာက္က လူႀကီးကို ဘယ္လုိသင္ၾကားမွာလဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ပထမဆုံး သတိထားမိတာက ကေလးငုိသံပဲ... ။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ လက္ကုိင္ဖုန္းရဲ႕ Ring Tone ေတြလို တစ္ဆင့္ခ်င္း က်ယ္ေလာင္လာေလ့ရွိပါတယ္။သမီးအိပ္ရာထဲကေန `အဲ့´ ဆုိတဲ့ အသံေလးက သူရဲ႕အသံ စူးစူး၀ါး၀ါးေလး နားစည္ကို မ႐ုိက္ခတ္ခင္ ကၽြန္ေတာ္ စားလက္စ ထမင္းပန္းကန္၊ ဖတ္လက္စ စာအုပ္၊ ေရးလက္စ၀ါက် တစ္ေၾကာင္းကုိ ပစ္ခ် ထားခဲ့ရတာပါပဲ။
သမီးေလး ႏို႔ဆာေနတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ေတာ့ ပုိမိုလိမၼာပါးနပ္ေနေတာ့ပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ခ်ီလိုက္လို႔ ရင္အုံဘက္လွည့္ၿပီး ႏို႔န႔ံမရရင္ သူကိုယ္ကို ခါရမ္းေနပါ ေတာ့တယ္... ။ သူက သူလိုအပ္တဲ့ အရာ ဟုတ္ မဟုတ္ သူရဲ႕ သိမွတ္မႈနဲ႔ အလိုအေလ်ာက္ ဆံုးျဖတ္တတ္ပါတယ္။ အငိုတိတ္ေအာင္ ေခ်ာ့ျမွဴရာမွာလည္း ၿပဳံးၿပံဳးရယ္ရယ္ ေခ်ာ့ျမွဴရမွာလား၊ သားေခ်ာ့ေတးဆိုတာေတာင္ ဘယ္အသံအေနအထားေရာက္မွ အိပ္ေပ်ာ္မယ္ဆုိတာ ႀကဳိသိေန သလိုပါပဲ။ ဖခင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းရဲ႕ သင္ၾကားခြင့္ရခဲ့တဲ့ လူဘ၀ေန႔ရက္တခ်ဳိ႕အတြက္ သမီးေလးကုိ ကၽြန္ေတာ္ ေက်းဇူးတင္ေနမိပါတယ္။
အသက္ရွင္မႈ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းကုိ စာေရးစာဖတ္တဲ့အမႈမွာ ေမြ႕ေလ်ာ္ထားတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဘာသာစကားမ်ား၊ စာေပမ်ား ေဆြးေႏြးရတာကုိ စိတ္၀င္စားေလ့ရွိပါတယ္။ အဲဒီေန႔ကလည္း သူငယ္ခ်င္း အဂၤလိပ္စာသင္တန္း နည္းျပတစ္ေယာက္နဲ႔ စကားေျပာရင္း အေတြးတခ်ဳိ႕ ရခဲ့ပါတယ္။ သူေျပာျပတဲ့ အေၾကာင္းဟာ ထုံးစံအတိုင္း အသံထြက္မွန္တဲ့ကေလးေတြ၊ သဒၵါမမွန္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို ပိုအားထုတ္ေစခ်င္တဲ့ ေစတနာပါ။ သူကေတာ့ အဂၤလိပ္စာကို ဘိလပ္ျပန္ဆိုတဲ့ စစ္ႀကဳိေခတ္ အသံကုိမွ အမွန္တုိင္းထင္တုန္းပါ။ ဒီေန႔ ကမာၻေပၚက လူဦးေရတစ္၀က္ခန္႔က ေန႔စဥ္သုံးအဂၤလိပ္စကားကုိ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး မဟုတ္သူမ်ားနဲ႔ မွ်ေ၀သုံးစြဲေနက်တာ။ သူတို႔လုိခ်င္တာက တစ္ေန႔တာ နားလည္မႈပါ။ ကိန္းဘရစ္ခ်္က အဂၤလိပ္စာဘဲြ႕လက္မွတ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဂလိုဘယ္ လိုက္ေဇးရွင္းအရ ေလသံေတြ က ေရာေထြးေနမွာျဖစ္သလို၊ ေဒါင္းနင္းလမ္းထဲက လူႀကီးမင္းေတြ ကုိယ္ႏႈိက္က မပီမသ အဂၤလိပ္အသံထြက္ေတြကုိ နားက်ယ္က်ယ္ စြင့္ထားေနရပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းခမ်ာမွာေတာ့ သူ႔ေစတနာႀကီးကုိ ထမ္းပိုးၿပီး၊ ဒီကေန႔ ကေလးေတြကုိ အသံထြက္မွန္ဖို႔ ႀကဳိးစားေနတုန္းပါ။
ကၽြန္ေတာ္က သူ႔ကုိေျပာျပရတယ္။ ဒီကေန႔ ကေလးေတြက chat Room ေတြထဲမွာ အဂၤလိပ္စာလုံးေတြနဲ႔ ေဒသသုံးစကားေတြကို ႐ိုက္ႏွိပ္ အသုံးျပဳၾကတာ၊ ဘာသာစကားဘက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ စုိးရိမ္စရာရွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ္ ဒီဘက္ကေန မင္းတုိ႔ငါတုိ႔ လက္လွမ္းမမီတဲ့ အြန္လုိင္းယဥ္ေက်းမႈမွာ အမ်ဳိးသားဘာသာစကားေတြ ေပါင္းစပ္ဖို႔ ႀကဳိးစားတာလည္း ဒီကေန႔ကေလးေတြပါပဲ။ သူတို႔က အသံထြက္မွန္ဖို႔ထက္ နားလည္မႈပုိရွိေအာင္ ဘာသာစကား ဆိုတ့ဲ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဴိးနဲ႔ တစ္မ်ဳိးဆက္သြယ္မႈတံတားကို သူတုိ႔က သက္သက္သာသာ ေက်ာ္လႊားသြားၾကတာ။ ငယ္ငယ္က ႏုိင္ငံျခားသားေတြေရွ႕မွာ အသံထြက္မွန္ေအာင္ အားတင္းၿပီးမွ အလြဲလြဲအမွားမွားေတြ ေျပာမိခဲ့တာကုိ ျပန္ၿပီးသတိရေလ . . . သူငယ္ခ်င္းလို႔ ေျပာရတယ္။
“ ဒီကေန႔ ကေလးေတြကေတာ့ ဘယ္လိုအသံထြက္ထြက္ သူတို႔က နားလည္တတ္တယ္” လူတစ္ဖက္သားကိုလည္း နားလည္ေအာင္ ေျပာျပတတ္ တယ္ေလ။ သူတို႔ကမာၻက အုိင္တီေခတ္ ေၾကာင့္ ငါတုိ႔ထက္ ကမာၻနဲ႔အထိအစပ္ ပုိမ်ားတယ္။ ပိုေခ်ာေမြ႕တယ္။ ”
အင္တာနက္သင္တန္းဖြင့္ထားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းကလည္း သူ႔အေတြ႕အႀကဳံကို ေဖာက္သည္ခ်ပါတယ္။ ငါလူငယ္ေတြကို သင္ေပးရတာ ပုိအားရတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ သူတို႔ကို သင္ရတာ ပုိပညာရတယ္။ သူတုိ႔က ပိုသိခ်င္၊ ပိုတတ္ခ်င္လို႔ပဲ။ လူငယ္ေတြက အသုံးခ်႐ုံ သက္ သက္မဟုတ္ဘူး။ အသစ္ကုိလည္း သိခ်င္တဲ့ စိတ္မ်ဳိးရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီပညာကုိ သင္ၾကားခ်ိန္ မွာ လူငယ္ေတြက သိခ်င္တာေရာ၊ အသုံခ်ခ်င္တာေရာ အကုန္ေမးေတာ့တာပဲ။ သူတုိ႔က ျပႆ နာေတြ သယ္သယ္လာေပးတယ္။ ဟိုလုိလုပ္လို႔မရဘူးလား၊ ဒီလိုလုပ္လို႔မရဘူးလားနဲ႔ သူတို႔ေျပာ လို ငါ ကုိယ္တုိင္စမ္းၾကည့္၊ ေလ့လာၾကည့္ ေတာ့လုပ္လုိ႔ရတာခ်ည္းပဲ။ သူတို႔ကို ျပႆနာတစ္ခု ခ်ေပးလိုက္ရင္လည္း မေျဖရွင္းႏုိင္မခ်င္း ေမာ္နီတာေရွ႕ကကုိ မခြာေတာ့ဘူး။ ကြန္ပ်ဴတာဟာ လူႀကီး ေတြကုိ အလြယ္တကူ အႏိုင္ေပမယ့္၊ လူငယ္ေတြနဲ႔က်ေတာ့ အၿမဲတမ္း အေလွ်ာ့ေပးရတယ္။ ငါဆို သင္တန္းဆရာသာဆိုတယ္၊ တပည့္ေတြ ေမးခြန္း ထုတ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကေန အၿမဲအသစ္တစ္ခု ရေနတာ။ အဲေတာ့ သူတို႔ေပးတဲ့ပညာရပ္အသစ္၊ ျပႆနာအသစ္ေတြနဲ႔ပါ ရွင္သန္ရပ္တည္ေနရတယ္ဆုိလည္း မမွားဘူး။
သူတုိ႔က ငါပ်င္းခ်င္ရင္ေတာင္ ပ်င္းမရေအာင္ မီးထိုးေပးေနၾကတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ေျပာတာ ကေလးေတြဟာ ငါတုိ႔ရဲ႕ ဆရာပါလို႔။


ေအာင္ပုိင္စုိး

Photo - Google Images