မုိဘုိင္းဖုန္းအလြယ္တကူ သုံးစြဲခြင့္ ရရွိလာတာေၾကာင့္  ၿမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ ရွိတဲ့ လူထုလူတန္းစား အသီးသီးဟာ အင္တာနက္နဲ႔ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ သုံးစြဲမႈလည္း ပုိမုိၿမင့္တက္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့နဲ႔ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္မႈ မရွိေသးခင္ သုံးစြဲသူအခ်ဳိ႕ဟာ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ဆုိင္ရာ နည္းပညာနဲ႔ က်င့္၀တ္ပုိင္းအေပၚမွာ ေသခ်ာေလးနက္ နားလည္ကၽြမ္း၀င္မႈ အားနည္းေနပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လူအဖြဲ႔အစည္းအတြက္ မလုိလားအပ္တဲ့ ဆုိးက်ဳိးေတြ ၿပႆနာေတြ ၿဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ ေအာက္မွာ ေဖာ္ၿပထားတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ နည္းမွွန္လမ္းမွန္ က်င့္သုံးႏုိင္ဖုိ႔ မၿပဳလုပ္သင့္တဲ့အခ်က္ေတြ ၿပဳလုပ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကုိ ႏိႈင္းယွဥ္ေဖာ္ၿပထားတာပါ။

၁။ သင့္ေဖ့ဘုတ္ခ္ေၾကာင့္ အမုန္းမပြားပါေစႏွင့္။
၂။ သင့္စေတးတပ္စ္က သင့္ကုိေဖာ္ၿပေနတယ္။
၃။ လြတ္လပ္စြာေၿပာဆုိခြင့္ ရွိပါတယ္… ဒါေပမယ့္။
၄။ ဘယ္လုိဓါတ္ပုံေတြ မတင္သင့္ဘူးလဲ။
၅။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေၾကာင့္ သင့္မွာရန္သူေတြပုိမမ်ားပါေစနဲ႔။
၆။ လူတုိင္းမွာ သူ႔အယူအဆနဲ႔သူ။
၇။ ပဋိပကေတြၾကားထဲ ၀င္မပါပါနဲ႔။
၈။ သင္ဟာေက်ာ္ၾကားသူတစ္ေယာက္ဆုိရင္သတိထားပါ။
၉။ ေဖ့ဘုတ္ခ္မွာ သာသနာမၿပဳပါနဲ႔။
၁၀။ ေကာလဟလေတြကုိ ဘယ္လုိဆန္းစစ္မလဲ။
၁၁။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြေၾကာင့္ စိတ္ေရာဂါရႏုိင္တယ္။
၁၂။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေပၚက ၿပစ္မႈမ်ား။









            ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့လုိ႔ ေခၚတဲ့ လူမႈကြန္ယက္ေတြဟာ နည္းပညာေခတ္ရဲ႕ ေရပန္းအစားဆုံး ဆက္သြယ္ေရး ပုံသ႑န္ တစ္ခုၿဖစ္လာပါတယ္။ လူမႈကြန္ယက္ေတြဟာ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ယေန႔အခ်ိန္မွာေတာ့ ေဖ့ဘုတ္ခ္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ဟာ လူသုံးအမ်ားဆုံး ၿဖစ္လာၿပီး လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ဘာသာစကားမ်ဳိးစုံနဲ႔ သုံးစြဲေနၾကပါတယ္။ လူမႈကြန္ယက္ေတြေၾကာင့္ ေကာင္းက်ဳိးေတြ ေပၚေပါက္လာသလုိ ဆုိးက်ဳိးေတြလည္း ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ေလးကေတာ့ လူမႈကြန္ယက္ေတြနဲ႔ ပါက္သက္ၿပီး ဆင္ၿခင္သင့္တဲ့ အၿပဳအမႈေတြ ေရွာင္က်ဥ္သင့္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကုိ အက်ဥ္ခ်ဳံးေဖာ္ၿပထားတာပါ။ လူအဖြဲ႔အစည္းအတြက္ တစ္စုံတစ္ရာ အက်ဳိးရွိမယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ယူဆမိပါသၿဖင့္။

၁။ သင့္ေဖ့ဘုတ္ခ္ေၾကာင့္ အမုန္းမပြားပါေစႏွင့္။
            လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေဖ့ဘုတ္ခ္ ဒါမွမဟုတ္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြေပၚမွာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး၊ ႏုိင္ငံေရး၊ ဒါမွမဟုတ္ တၿခားအေၾကာင္းအရာ တစ္ခုခုေပၚမွာ အုပ္စုကြဲၿပားမႈေတြေပၚ မူတည္ၿပီး လူသားအခ်င္းခ်င္း အမုန္းပြားဖုိ႔ ၊ ပဋိပကေတြၿဖစ္ဖုိ႔၊ အဓိကရုဏ္းေတြေပၚေပါက္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်က္ ရွိရွိၿဖစ္ေစ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မရွိပဲနဲ႔ ၿဖစ္ေစ လႈံ႔ေဆာ္ ေရးသားေၿပာဆုိ၊ ေ၀ဖန္တုိက္ခုိက္ အပုပ္ခ်၊ တစ္ဖက္နဲ႔ တစ္ဖက္ အၿပင္းအထန္ ၿပဳလုပ္ၾကေလ့ရွိပါတယ္။  အဲဒီလုိ အြန္လုိင္းေပၚက လႈံ႔ေဆာင္မႈေတြေၾကာင့္ မလုိလားအပ္တဲ့ ၿပသ၁နာေတြ ၿဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ထိခုိက္ဆုံးရႈံးရတဲ့ မိသားစုေတြ လူမႈဘ၀ေတြ ေၿမဇာပင္ၿဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ကေလးငယ္ေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ သူတုိ႔ေတြဟာလည္း သင္နဲ႔ထပ္တူ မိသားစုဘ၀၊ ကုိယ္ပုိင္ဘ၀၊ ကုိယ္ပုိင္ယဥ္ေက်းမႈေတြ ရွိေနမယ္ဆုိတာ သင္ကုိယ္ခ်င္းစာႏုိင္မယ္ ဆုိရင္။ သူတုိေတြဟာလည္း သင့္လုိပဲ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း လုံလုံၿခဳံၿခဳံ ေနခ်င္ၾကမယ္ဆုိတာ သင္ကုိယ္ခ်င္းစာႏုိင္မယ္ဆုိရင္၊ သမုိင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ၿဖစ္ေပၚလာခဲ့တဲ့ အမုန္းပြားမႈေတြ၊ အၿငင္းအခုန္ေတြကုိ သင့္ေဖ့ဘုတ္ကေန ထပ္မံ မီးမေတာက္ ပါေစႏွင့္ သင့္ေဖ့ဘုတ္ခ္ လူမ်ဳိးေရး ဘာသာေရး အမုန္းပြားမႈေတြကုိ အစပ်ဳိးခဲ့တယ္ အားေပးအားေၿမွာက္ ၿပဳခဲ့တယ္ ဆုိရင္ သင္ဟာ  ဥပေဒအရ အေရးယူမခံရလည္း သင္ဟာၿပစ္မႈက်ဴးလြန္သူတစ္ေယာက္ ရက္စက္က်မ္းၾကဳတ္သူတစ္ေယာက္ ၿဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ သင့္ေဖ့ဘုတ္ခ္ကေန လူသားအခ်င္းအခ်င္း အမုန္းပြားဖုိ႔ မလႈံ႔ေဆာ္မိပါေစနဲ႔။

၂။ သင့္စေတးတပ္စ္က သင့္ကုိေဖာ္ၿပေနတယ္။
            ေဖ့ဘုတ္ခ္ သုံးစြဲသူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စေတးတပ္ေတြ တင္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ေဖ့ဘုတ္ခ္ သုံးစြဲသူ အခ်င္းခ်င္းၾကား စြဲေဆာင္မႈတစ္ရပ္ၿဖစ္ၿပီး၊ ေဖ့ဘုတ္ခ္သုံးစြဲရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြထဲက တစ္ခုပဲၿဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုက စေတးတပ္စ္ေတြမွာ အစြန္းေရာက္သြားတတ္တဲ့ သေဘာသဘာ၀ကုိ ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္…။ ကုိယ့္စိတ္ထဲက ခံစားခ်က္ကုိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေဖာ္ၿပၾကတာမ်ဳိး အၿခားသူေတြဖတ္ေနေပမယ့္လည္း တၿခားသူေတြ ၾကဳိက္မၾကဳိက္ သင့္မသင့္ ကုိယ္မစဥ္းမစားမိပဲ ေရးၿဖစ္သြားတာမ်ဳိးေတြရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ သင့္ကုိယ္ကုိ သင္မၿမင္ေစခ်င္တဲ့ ပုံစံနဲ႔ လူေတြထင္ၿမင္သြားတာမ်ဳိး ၿဖစ္တတ္ပါတယ္။ စေတးတပ္ေတြေၾကာင့္ နားလည္မႈလြဲမွားၿပီး သင့္ကုိ အစြန္းေရာက္သူ၊ အတၾကီးသူ၊ မုိက္မဲသူလုိ႔ ထင္ၿမင္သြားတတ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ အမ်ားစုက သင့္ရဲ႕ တကယ့္အၿပဳအမူေတြကုိ မသိရွိပဲ ေဖ့ဘုတ္ခ္စေတးတပ္ ေတြကေနပဲ သင့္ကုိထင္ၿမင္ယူဆေနၾကမွာမုိ႔ပါ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က စေတးတပ္စ္နဲ႔ ကြန္႔မန္႔စစ္ပြဲေတြထဲ သင္ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္မပါပါနဲ႔ အဲဒီလုပ္ရပ္ေတြဟာ အေၿခအၿမစ္မရွိပဲ မုိက္မဲသူေတြသာ ၿပဳလုပ္ၾကပါလိမ့္မယ္။

၃။ လြတ္လပ္စြာေၿပာဆုိခြင့္ ရွိပါတယ္… ဒါေပမယ့္။
            ေဖ့ဘုတ္ဟာ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ သင့္ထင္ၿမင္ယူဆခ်က္ေတြ သင့္အေတြးေတြ၊ သင့္ခံစားမႈေတြကုိ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေၿပာဆုိခြင့္ရွိတဲ့ ေနရာတစ္ခုပါပဲ…။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလုိ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္မႈဟာ တၿခားသူေတြအေပၚ ထိခုိက္ နစ္နာေစၿခင္းမ်ဳိး ၿဖစ္ေပၚႏုိင္ေစဖုိ႔ေတာ့ မၿဖစ္သင့္ပါဘူး…။ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေၿပာဆုိခြင့္ကုိ အခြင့္အေရးယူၿပီးေတာ့ တစ္ၿခား လူပုဂဳိလ္ေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အယူအဆေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြကုိ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး နစ္နာေစၿခင္းမ်ဳိး ၿဖစ္ေပၚေအာင္ မလုပ္မိဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ သင့္နဲ႔သင့္သေဘာထား ကုိက္ညီသူေတြလုိပဲ အၿခားဆန္႔က်င္ဘက္ေတြမွာလည္း သူတုိ႔အစုအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ပုိင္ခြင့္ကုိ အလြဲသုံးစားလုပ္လာ ၾကႏုိင္လုိ႔ပါပဲ။ လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ ေၿပာဆုိခြင့္ကုိ အလြဲသုံးစြဲတာဟာ ဒီမုိကေရစီရဲ႕ မ်က္ႏွာကုိ အုိးမည္းသုတ္တာ ၿဖစ္တဲ့ အၿပင္ တရားမွ်တမႈကုိ ေသြဖည္ေစတဲ့ အတြက္ အဲဒီအက်ဳိးအၿပစ္ေတြဟာ သင့္အေပၚၿပန္က်ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။

၄။ ဘယ္လုိဓါတ္ပုံေတြ မတင္သင့္ဘူးလဲ။
            အန္႔ဒရြဳိက္ဖုန္းေတြ၊ ထိေတြမ်က္ႏွာၿပင္ေတြေၾကာင့္ ႏုိင္ငံသားဂ်ာနယ္လစ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ ပုိမုိက်ယ္ၿပန္႔လာပါတယ္။ ၂၁ရာစုမွာ ဓါတ္ပုံအမ်ားဆုံးရုိက္တဲ့ ကိရိယာဟာ တယ္လီဖုန္းကင္မရာမ်ား ၿဖစ္သြားၾကပါတယ္။ ထူးၿခားၿဖစ္စဥ္ေတြ ေပၚေပါက္ၿပီဆုိတာနဲ႔ ဖုန္းကင္မရာနဲ႔ ရုိက္ၿပီး ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ ေပၚပစ္တင္လုိက္တဲ့ အေလ့အက်င့္ဟာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ နက္နက္ရႈိင္းရႈိင္း အၿမစ္တြယ္ေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဓါတ္ပုံတုိင္းေတာ့ အေကာင္းဘက္ၾကီး ရလဒ္မထြက္ပါဘူး။ ၿဖစ္ႏုိင္သမွ်ေတာ့ ေသသူေတြနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြကုိ အြန္လုိင္းေပၚ မတင္ဖုိ႔အေရးၾကီး ပါတယ္။ မလြဲမေရွာင္သာ တင္ဖုိ႔ ၾကဳံမယ္ဆုိရင္လည္း သတိထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရမႈေၾကာင့္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ၿဖစ္စဥ္ေတြ၊ မႈခင္းဆုိင္ရာအေၾကာင္းအရာေတြ ၊ အမ်ားသူငါမၾကည့္ရႈသင့္တဲ့ ဓါတ္ပုံေတြ၊ လူအုပ္စုအခ်င္းခ်င္း ပဋိပကမီးေတာက္ေလာင္ ႏုိင္ေစမယ့္ ဓါတ္ေတြ မတင္သင့္ပါဘူး။ အသက္မၿပည့္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ဓါတ္ပုံကုိလည္း အလြယ္တကူမတင္သင့္ပါဘူး၊ ကေလးခုိးဂုိဏ္းေတြ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ ပစ္မွတ္ဟာ မိမိကေလးသူငယ္အေပၚ အြန္လုိင္းေပၚကတဆင့္ က်ေရာက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးလုိ႔ ေတာင္းစားေနတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြကုိၿဖစ္ေစ၊ ေလလြင့္ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပုံကုိၿဖစ္ေစ၊ ၿပစ္မႈၿပစ္ခင္း က်ဴးလြန္ထားမိတဲ့ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ဓါတ္ပုံေတြကုိၿဖစ္ေစ အြန္လုိင္းေပၚမတင္မိဖုိ႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ သူတုိ႔ အနာဂါတ္မွာ အခုမသိလုိက္ မသိဘာသာ ရုိက္တင္လုိက္တဲ့ ဓါတ္ပုံေတြဟာ အမည္းစက္ၾကီး တစ္ခုအေနနဲ႔ တစ္ဘ၀လုံးလႊမ္းမုိးေအာင္ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ အဲဒါဟာ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးကုိ သြယ္၀ုိက္ခ်ဳိးေဖာက္ရက်ေနပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္းအားေတာ့ အခုလုိဓါတ္ပုံေတြကုိ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ သုံးစြဲသူေတြ ႏုိင္သားဂ်ာနယ္လစ္ေတြ အြန္လုိင္းေပၚ မတင္ဖုိ႔ အၾကံၿပဳခ်င္ပါတယ္။ 

၅။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေၾကာင့္ သင့္မွာရန္သူေတြပုိမမ်ားပါေစနဲ႔။
            ေဖ့ဘုတ္ခ္ကုိ လူေတြ သေဘာက်တဲ့အခ်က္က ကြဲကြားသြားတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြ မိတ္ေဆြေတြ၊ မိသားစုေတြကုိ မထင္မွတ္ပဲ အလြယ္တကူၿပန္ဆက္သြယ္ရႏုိင္တာပါ။ ၿပီးေတာ့ သူငယ္ခ်င္းအသစ္ေတြလည္း အၿမဲတုိးပြားေနတယ္…။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီမိတ္ေဆြေတြဟာ အြန္လုိင္းေပၚမွာ အၿငင္းပြားဖြယ္ေတြ ေပၚေပါက္လာရင္ တမုဟုတ္ခ်င္း မိတ္ေေဆြအၿဖစ္က ရပ္စဲသြားႏုိင္သလုိ ဘက္မတူတဲ့ ရန္သူေတြလုိ တစိမ္းၿပင္ၿပင္ေတြ ၿဖစ္သြားတတ္ၾကပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္း ဆုိေတာ့ အဲဒီအဓိကၿပသ၁နာက Text စာသားသက္သက္ေတြေၾကာင့္ မုိ႔ပါ ကိစရပ္တစ္ခုကုိ တစ္ဖက္သားနားလည္ေအာင္ ၿပင္ပ ပကတိအေၿခအေနမွာ ေလသံ၊ အမူအရာ၊ မ်က္ႏွာသြင္ၿပင္၊ အၾကည့္၊ စိတ္ေနစိတ္ထား ဆုိတဲ့ အာရုံငါးပါးနဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကတာပါ။ စာသားၾကီး သက္သက္ၾကေတာ့ လက္ခံသူေတြနဲ႔ အေကာ္အယူေတြဟာ ပုိမုိလႊဲမွားတတ္ၿပီး မလုိလားအပ္ပဲ မိတ္ေဆြေတြအၿဖစ္ကေန ကြဲၿပားသြားတာမ်ဳိး ၊ အခ်င္းခ်င္းယွဥ္ၿပဳိင္ဘက္ေတြလုိ႔ ၿမင္သြားၾကၿပီး သူ႔အယူအဆ ကုိယ့္အယူအဆကြဲၿပားမႈကုိ လက္မခံႏုိင္သူေတြ ၿဖစ္သြား ၾကတာမ်ဳိး ၿဖစ္တတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြေပၚမွာ မိတ္ေဆြအခ်င္းခ်င္း အၿငင္းအခုန္ၿဖစ္ဖုိ႔ အားမထုတ္ပါနဲ႔ တတ္ႏုိင္သမွ် သင့္ဘက္ကစ အေလ်ာ့ေပးပါ။ 

၆။ လူတုိင္းမွာ သူ႔အယူအဆနဲ႔သူ။
          လူတုိင္းမွာ သူ႔အယူအဆနဲ႔ သူပါ။ ေဖ့ဘုတ္ခ္သုံးစြဲတဲ့ အသက္အရြယ္ဟာ ၇ႏွစ္သားကေန ၇၀အရြယ္ထိ ေလာက္အၾကမ္းဖ်င္း ရွိေနႏုိင္တဲ့အတြက္ အယူအဆ၊ အေတြ႔အၾကဳံ၊ အေတြးအေခၚ၊ ခံစားမႈ၊ ပညာ စတဲ့အခ်က္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲၿပား သြားႏုိင္ပါတယ္။ သူ႔ဖက္က လက္ဖမုိး ကုိယ့္ဘက္က လက္ဖ၀ါးဆုိၿပီး ႏွစ္မ်ဳိးႏွစ္စားတည္းမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ အယူအဆအမ်ဳိးမ်ဳိး အေတြးအေခၚအမ်ဳိးမ်ဳိး ကြဲၿပားမႈအမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီကြဲၿပားမႈေတြကုိ သင့္အေနနဲ႔ ညာလုိက္ညႈိေနဖုိ႔ မစဥ္းစားပါနဲ႔ အဲဒါဟာ သင့္အခ်ိန္ေတြကုိ အလဟသ၁ ဆုံးရႈံးေစႏုိင္မွာၿဖစ္ပါတယ္…။ တခ်ဳိ႕ကလည္း တၿခားသူေတြ ေလးေလးနက္နက္ ယုံၾကည္ယူဆထားတာကုိ ဟာသလုပ္ၿပီး အတုိက္အခံလုိက္လုပ္တတ္တဲ့ သူေတြလည္း ရွိေနတတ္ပါတယ္…..။ သင္က အတည္ေပါက္ၾကီး အေက်အလည္ရွင္းၿပေနတာကုိ တစ္ဖက္ကေတာ့ သင့္ကုိ ဟာသတစ္ခုလုိ ရယ္ေမာေနတာ သိရင္ သင္လည္း စိတ္ထဲ ကသိကေအာက္ၿဖစ္ရမွာပဲ အဲဒီေတာ့ အယူအဆမတူရင္ ကြဲၿပားမႈကုိ ခပ္လြယ္လြယ္ လက္ခံေပးလုိက္ပါ။ အခ်ိန္ကုိ ေၿခြတာတဲ့ အေနနဲ႔ ေဖ့ဘုတ္ခ္ေပၚမွာ ၿပန္လွန္ၿငင္းခုန္မေနပါနဲ႔။

၇။ ပဋိပကေတြၾကားထဲ ၀င္မပါပါနဲ႔။
            သင္ဟာ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြမွာ အခ်ိန္ၾကာၿမင့္စြာ သုံးစြဲၿပီး အခ်ိန္အတုိင္းအတာ စေတးတပ္စ္ေတြ ဓါတ္ပုံေတြ share၊ Like စတဲ့ခလုတ္ေတြနဲ႔ အလုပ္ရႈပ္ေနၿပီး ေဖ့ဘုတ္ခ္ေပၚမွာ အေရးပါ အရာေရာက္သူတစ္ဦး လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ထင္ၿမင္လာေအာင္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့က လွည့္စားတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ သင္ဟာသူမ်ား သမီးရည္စားကိစကေန ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္ ပဋိပကအထိ ေၿဖရွင္းေပးဖုိ႔ တာ၀န္ရွိသူလုိ႔ သင့္ကုိယ္သင္ ထင္ၿမင္ယူဆမိလာပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္အေၾကာင္းအရာ မဆုိ သင္ရဲ႕ထင္ၿမင္ခ်က္ကုိ ထုတ္ေဖာ္ေၿပာဖုိ႔ လုိအပ္လိမ့္မယ္လုိ႔ သင္ထင္ေနမိပါလိမ့္မယ္။ သင္က တစ္ေန႔ ၁၈နာရီေလာက္ မက္ဇူကာဘတ္စနစ္ထဲကေန ကမာၾကီးကုိ ၿပဳၿပင္ေၿပာင္းလဲစရာေတြ ရွိေနမယ္လုိ႔ သင္ေတြးၿမင္မိပါလိမ့္မယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္၊ ဒီမုိကေရစီအေရးအတြက္၊ အစုိးရစီမံခန္႔ခြဲမႈ အမွားေတြအတြက္ သင္ဟာ အၿမဲတမ္းၾကား၀င္ေနမိပါလိမ့္မယ္။ အၿဖစ္အပ်က္ေတြဟာ သူ႔ဘာသာေက်ာ္လြန္ ၿဖတ္သန္းသြားမွာ ၿဖစ္ၿပီး ေဖ့ဘုတ္ခ္ထဲမွာ သင့္အတြက္ သူရဲေကာင္းေက်ာက္တုိင္ ေဆာက္ေပးဖုိ႔ ေနရာရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး ..။ သင္ေဖ့ဘုတ္ခ္ထဲကေန ကမာၾကီးကုိ ပုိေကာင္းေအာင္ မလုပ္ႏုိင္သလုိ၊ ေဖ့ဘုတ္ခ္ထဲက ပဋိပကေတြၾကားကေန သင္စိတ္ေရာဂါေတြ ရသြားတာပဲ အဖတ္တင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီေတာ့ ေဖ့ဘုတ္ခ္ထဲက ဘာကိစကုိမွ ၾကား၀င္မေနပါနဲ႔။
၈။ သင္ဟာေက်ာ္ၾကားသူတစ္ေယာက္ဆုိရင္သတိထားပါ။
            သင္ဟာ နယ္ပယ္တစ္ရပ္ရပ္မွာ ထူးခြၽန္ထင္ရွားသူ တစ္ေယာက္ဆုိရင္ ေဖ့ဘုတ္ကုိ ကုိယ္တုိင္သုံးစြဲဖုိ႔ အဆင္ေၿပမယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕က သင့္ေက်ာ္ၾကားမႈကုိ အထင္ၾကီးလုိ႔ မိတ္ေဆြဖြဲ႔ခ်င္တာမ်ဳိး၊ တခ်ဳိ႕က သင့္ရဲ႕ ေကာလဟလေတြ အတည္ၿပဳဖုိ႔ သင္နဲ႔မိတ္ေဆြဖြဲ႔ခ်င္တာမ်ဳိး တခ်ဳိ႕သင့္ကုိ အေႏွာင့္အယွက္ေပးခ်င္တာေၾကာင့္ သူငယ္ခ်င္း လာလုပ္တာမ်ဳိးေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေတြ႔ရပါမယ္။ သင့္ wall ေပၚမွာ ရႈပ္ယွက္ခတ္ေအာင္ သူတုိ႔တင္ခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ ဇြတ္တင္ပစ္တာမ်ဳိး။ သူတုိ႔က သင့္ကုိ အားနာမွာမဟုတ္ပါဘူး။ သင္က သူတုိ႔အေပၚ စိတ္လုိက္မာန္ပါ အမွားအယြင္း တစ္ခုခုေၿပာမိဆုိမိရင္ေတာ့ အဲဒါကုိ ပုံၾကီးခ်ဲ႕ၿပီး သင္ဟာေဖ့ဘုတ္ခ္ေပၚက သတင္းသားေကာင္ တစ္ေကာင္ အၿဖစ္ အလြယ္တကူ အမဲဖ်က္ေတာင္ ခံရသြားႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ သင္ဟာ လုိအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေဖ့ဘုတ္ခ္ အသုံးၿပဳမယ္ ဆုိရင္ေတာင္ သာမာန္လူေတြထက္ ပုိမုိ ဂရုစုိက္ၿပီး အသုံးၿပဳသင့္ပါတယ္။
၉။ ေဖ့ဘုတ္ခ္မွာ သာသနာမၿပဳပါနဲ႔။
            ေဖ့ဘုတ္ခ္ဟာ တကသုိလ္ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္က ေက်ာင္းသားအခ်င္းခ်င္း ဆက္သြယ္ဖုိ႔ စိတ္ကူးကေန ေပၚထြက္လာတဲ့ လူမႈဆက္သြယ္ေရး မီဒီယာတစ္ခုပါ ။ ၿပီးေတာ့ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိပဲ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ထားၿပီး ေဖ့ဘုတ္ခ္သုံးစြဲ သူေတြဟာ ဒါကုိ အေလးအနက္အတည္တက် သုံးစြဲတာမ်ဳိးထက္ အေပ်ာ္သေဘာ သုံးစြဲမႈက ပုိမုိမ်ားၿပားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေဖ့ဘုတ္ခ္ေပၚမွာ ၾကီးက်ယ္ၿမင့္ၿမတ္တဲ့ ဘာသာေရးအေၾကာင္းအရာေတြ တေလးတပင္ေဆြးေႏြးတာမ်ဳိး မၿပဳလုပ္သင့္ပါဘူး။ ဘာသာကြဲ၊ ဘာသာၿခား၊ ဘာသာမဲ့မ်ားနဲ႔ ထိပ္တုိက္ေၿပာဆုိ အၿငင္းပြားမၿပဳလုပ္သင့္ပါဘူး။  ဘာသာေရး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသူမ်ားကလည္း ေဖ့ဘုတ္ခ္ကုိ အသုံးၿပဳၿပီး ၀ါဒၿဖန္႔တာ၊ ဆြဲေဆာင္စည္းရုံးတာ၊ ဘာသာေရးမႈိင္းသြင္းတာမ်ဳိးေတြ မက်ဳိးပမ္းသင့္ပါဘူး ။ ေဖ့ဘုတ္ခ္နဲ႔ သာသနာၿပဳဖုိ႔ ၾကဳိးစားတာဟာ အေလးအၿမတ္ၿပဳစရာ ဘာသာတရားေတြကုိ ေပါ့ပ်က္ပ်က္ၿပဴမူမႈမ်ဳိး ၿဖစ္ေစႏုိင္တဲ့အတြက္ ေဖ့ဘုတ္ခ္ကေန သာသနာၿပဳတာကုိ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ 

၁၀။ ေကာလဟလေတြကုိ ဘယ္လုိဆန္းစစ္မလဲ။

            ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြ ေပၚမွာ အခါအားေလ်ာ္စြာ ေပၚေပါက္တတ္တာကေတာ့ ေကာလဟလ သတင္းမွားေတြပါ။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ဟာ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကုိ ရယူတဲ့ တစ္ပုိင္းမီဒီယာၿဖစ္လာတဲ့အတြက္ သတင္းတုေတြ လုပ္ၾကံသတင္းေတြဟာ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအရ ေပၚေပါက္လာတတ္သလုိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ဖုိ႔လည္း ပုိမုိလ်င္ၿမန္ လြယ္ကူတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္…။ ေဖ့ဘုတ္ခ္ေပၚမွ လုပ္ၾကံသတင္းေတြ ဓါတ္ပုံအတုေတြနဲ႔ ဖန္တီးထားတဲ့ သတင္းမွားေတြကုိ လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ေသခ်ာတိတိက်က် မသိပဲ ၿဖန္႔ေ၀ၾကတာမ်ဳိးေတြ ခဏခဏေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီသတင္းေတြ မွန္မမွန္ အေၿခအၿမစ္ရွိမရွိကုိ ဆန္းစစ္ အကဲၿဖတ္တတ္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ အဲဒီလုိမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေကာလဟလ သတင္းမွားေတြရဲ႕ သားေကာင္ဘ၀က်ေရာက္သြားႏုိင္ပါတယ္။  ပထမဦးစြား သတင္းရင္းၿမစ္ခုိင္မာလား ဆုိတာအရင္ဆုံးေလ့လာၾကည့္ပါ။ ၿပီးေတာ့ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ သုံးတဲ့ ဘေၿခာက္လုံးတုိင္းပါ ဘယ္ေနရာ၊ ဘယ္အခ်ိန္၊ ဘယ္သူေတြ၊ဘာေၾကာင့္၊ ဘယ္လုိၿဖစ္တာလည္းဆုိတဲ့ ဘေၿခာက္လုံးနဲ႔ သတင္းကုိ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ သတင္းအစစ္အမွန္လား အတုအေယာင္လား ဆုိတာ ကြဲကြဲၿပားၿပားသိႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ သတင္းတုေတြ၊ ေကာလဟလေတြ၊ လုပ္ၾကံသတင္းေတြဟာ ဘေၿခာက္လုံး အားေပ်ာ့ေနတာမ်ဳိး မပါတာမ်ဳိးၿဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ 

၁၁။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြေၾကာင့္ စိတ္ေရာဂါရႏုိင္တယ္။
          ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေၾကာင့္  သုံးစြဲပါမ်ားလာရင္ စိတ္ဂဏာမၿငိမ္ေရာဂါေတြ ၿဖစ္ေပၚလာတတ္ၿပီး ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေပၚက ႏုိတီဖိေကးရွင္းေတြ၊ မက္ေဆ့ခ်္ေတြ၊ စေတးတပ္စ္ေတြ အေပၚမွာ ခံစားမႈမ်ားလာတတ္ၿပီး အဲဒီအရာေတြ အေပၚမွာ တုံ႔ၿပန္ၿပဳမူမႈေတြ မ်ားၿပားလာတတ္ပါတယ္။ ကုိယ့္အၿပင္ဘက္ လက္ရွိဘ၀ကလူေတြနဲ႔ တစိမ္းၿပင္ၿပင္ ၿဖစ္ေနၿပီး အြန္လုိင္းေပၚကလူေတြနဲ႔ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဆက္သြယ္ခ်က္ေတြ မ်ားၿပားေနပါက vitural world ကုိ တကယ့္ဘ၀လုိ႔ ထင္ေယာင္မွားမႈေတြ ၿဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေပၚမွာ ပရိတ္သတ္မ်ားရင္ like မ်ားမ်ားရရင္ အထင္ၾကီးစိတ္ေတြ ၀င္တတ္ၿပီး အတုိက္အခံၿဖစ္တာမ်ားလာရင္ စိတ္က်ေရာဂါေတြ၊ အထီးက်န္ခံစားရတာ ေတြၿဖစ္လာတတ္ပါတယ။္ အဲဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ လုိအပ္သေလာက္ပဲ သုံးစြဲဖုိ႔အေရးၾကီးပါတယ္။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ စြဲလန္းတဲ့ ေရာဂါဟာ လက္ေတြ႔ဘ၀မွာ ကုိယ့္ပါတ္၀န္းက်င္ကလူေတြ ေ၀းကြားသြားတတ္ၿပီး၊ တကယ္အေရးၾကဳံတဲ့အခါ သင့္ေဘးနားက တကယ့္လူေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ဖုိ႔ ခက္ခဲသြားပါလိမ့္မယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ မစြဲလန္းမိေစေအာင္ သတိၿပဳေစခ်င္ပါတယ္။ 

၁၂။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေပၚက ၿပစ္မႈမ်ား။
            ဘယ္နည္းပညာဆုိ ေကာင္းက်ဳိးဆုိးက်ဳိး ဒြန္တြဲပါလာတတ္ၿပီး အေကာင္းအတြက္ သုံးစြဲရင္ ေကာင္းက်ဳိးၿဖစ္ၿပီး အဆုိးအတြက္ သုံးစြဲရင္ေတာ့ ဆုိးက်ဳိးေတြ ၿဖစ္လာတတ္ပါတယ္။  ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိလည္း လူမ်ဳိးစုံ သုံးစြဲၾကတဲ့အတြက္ ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြလည္း ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ အသုံးၿပဳလာၾကပါတယ္။ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြေပၚမွာ ကေလးသူငယ္ေတြ အမ်ဳိးသမီးေတြဟာ အမ်ားဆုံး ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္ခံရေလ့ရွိပါတယ္။ လိင္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈ၊ ဖ်ားေယာင္းေသြးေဆာင္မႈ၊ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေပၚကေန မိတ္ေဆြဖြဲ႔ၿပီး လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားမႈ၊ ခုိးမႈ၊ လုယက္မႈ၊ ၿခိမ္းေၿခာက္မႈ၊ အက်ပ္ကုိင္မႈေတြကုိ ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္တတ္သူမ်ားက က်ဴးလြန္လာၾကာတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ သူတုိ႔ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ဦးတည္အုပ္စုေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြ၊ အသက္မၿပည့္ၾကေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြ အမ်ားဆုံးၿဖစ္ေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ကုိ အသုံးၿပဳၿပီး ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္သူေတြ ဂုိဏ္းဖြဲ႔လႈပ္ရွားမႈေတြ ၿဖစ္ေပၚလာႏုိင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လူၾကီးေတြ အေနနဲ႔ ဆုိရွယ္နက္ေ၀ါ့ေတြကုိ အသက္မၿပည့္ေသးတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြ သုံးစြဲရင္ သတိၿပဳေစာင့္ၾကည့္သင့္ေၾကာင္း အၾကံၿပဳတင္ၿပလုိက္ပါသည္။