ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာ တူညီသည္ျဖစ္ေစ၊ မညီသည္ ျဖစ္ေစ တတိယလႈိင္းလုိ႔ေခၚတဲ့ နည္း ပညာလိႈင္းလံုးေပၚမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။
(အယ္လ္ဗင္ေတာ္ဖလာ)
အိုင္တီေခတ္တဲ့…..
တတိယလိႈင္းတဲ့….
Cyberေရစီးတဲ့…..
နည္းပညာေရလိႈင္းေတြက ရာစုသစ္ အစပိုင္းႏွစ္ေတြမွာပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲ ႏိုင္ငံေလးကို ရိုက္ခတ္လာပါၿပီ။ ကြန္ပ်ဴတာအင္တာနက္ မသံုးတတ္ရင္ေတာ့ ရာစုႏွစ္မ်ားစြာ ေနာက္ေကာက္က် ရေတာ့မယ့္ အေျခအေနပါ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ကြန္ပ်ဴတာအင္တာနက္ဆိုင္ေလးေတြ အလွ်ိဳလွ်ိဳ ေပၚထြက္လာေန ပါတယ္။ Cyber Café ေတြထဲမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရတတ္တာ လူငယ္လူရြယ္ေလးေတြ … သူတို႔ေတြက ေမာ္နီတာဖန္သားျပင္က တစ္ဆင့္ ကမာၻႀကီးထဲကို ေျခဆန္႔လက္ဆန္႔ လည္ပတ္ႏုိင္ပါၾကပါၿပီ။ သူတို႔ရဲ႕ အသိပညာမိုးကုတ္စက္၀ိုင္းကလည္း က်ယ္ျပန္႔သထက္ က်ယ္ျပန္႔လာေနပါ တယ္။
သူတို႔CyberCaféထဲကေနဘာေတြလုပ္ၾကသလဲ။စိတ္၀င္စားစရာအလြန္ေကာင္းပါတယ္။
တခ်ဳိ႕က Chatroom ေတြထဲကေန မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း အခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ၾက …..
တခ်ဳိ႕ကပညာေရး၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကေနစာေမးပဲြေတြေျဖၾက…..တခ်ဳိ႕ကလုပ္ငန္းခြင္အတြက္ နည္းပညာအသစ္ေတြရွာေဖြေနၾက…..ကိုယ့္ရဲ႕ အေတြးအျမင္ေတြ ခံစားခ်က္ေတြကို ဘေလာ့ေရးသားတဲ့ လူငယ္ေတြလည္းအမ်ားႀကီးေပၚထြက္လာပါတယ္။
တခ်ဳိ႕ကလည္း ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကေန အလုပ္အကိုင္ရွာၾကတယ္။ မိမိအရည္အခ်င္းနဲ႔ ကိုယ္ညီတဲ့အလုပ္ကို မိမိစိတ္တိုင္းက် အင္တာနက္မွာ ေရြးခ်ယ္လို႔ရပါတယ္။ အဲဒါေတြ ေၾကာင့္ လူငယ္အမ်ားစုက အင္တာနက္ကို စြဲစဲြလမ္းလမ္းအသံုးျပဳလာၾကတာပါ။
၂၁ရာစုလူငယ္ႏွင့္အင္တာနက္
အင္တာနက္နဲ႔ ယေန႔လူငယ္ ခဲြျခားလို႔ မရေတာ့ပါ။ တစ္တဲြတည္း၊ တစ္ခုတည္း၊ တစ္သားတည္း ျဖစ္လာေနပါၿပီ။ တစ္အိမ္ေထာင္ကို ကြန္ပ်ဴတာတစ္လံုး မရွိႏုိင္တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ေတာ့ Cyber Café ေတြက အသံုး၀င္ေနဦးမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာ အရင္က လူငယ္ေတြသာ အင္တာနက္သံုး ၾကေပမယ့္၊ အခုေတာ့ လူႀကီးေတြ လူရြယ္ေတြပါ အင္တာနက္သံုးလာၾကပါၿပီ။ လူႀကီးအမ်ားစု က ရပ္ေ၀းေျမျခားေရာက္ေနတဲ့ သားသမီးေတြ မိသားစုေတြကို ဆက္သြယ္ဖို႔သံုးၾကတာပါ အမ်ားစုက အီးေမးလ္သံုးမယ္၊ VZO Chat, QQ, Skype ေဆာ့၀ဲလ္ေတြသံုးၿပီး သားသမီးေတြနဲ႔ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြနဲ႔ စကားေျပာမယ္၊ အဲဒီေလာက္ပဲ သံုးၾကပါတယ္။ Browser ေတြသံုးၿပီး ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကို ၀င္ၾကည့္တဲ့ အေလ့အထေတာ့မရွိၾကေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ အီးေမလ္သင္တန္းေတြကိုေတာ့ တက္ေရာက္သူမ်ားျပားလာပါတယ္။ ၂၀၀၇ ဇြန္လအထိ အင္တာနက္သင္တန္း တက္ေရာက္သူေလးဆခန္႔ ပိုမိုလာပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အင္တာနက္ သင္တန္းကို အသက္ ၁၆ ႏွစ္ကေန ၅၀ ႏွစ္အထိ အရြယ္မေရြးတက္ေနၾကပါၿပီ။ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာအေျခခံ နည္းပါးရင္ေတာ့ သင္ၾကားရတာ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။ လူႀကီးအမ်ားစုက ေတာ့ သင္တန္းေတြ သိပ္မတက္ခ်င္ဘဲ အသံုးျပဳလိုမွသာ အင္တာနက္ကေဖးကိုလာၿပီး ၀န္ထမ္းေတြကို အကူအညီေတာင္းတတ္ၾကပါတယ္။ သိပ္မခက္ခဲတဲ့ကိစၥေတြကိုပါ သူမ်ားလုပ္ ေပးမွ သံုးလို႔ရေတာ့အခ်ိန္နဲ႔ ေငြေၾကးက ပိုမိုဆံုးရံႈးႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အဂၤလိပ္စာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာအေျခခံရွိရင္ အင္တာနက္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္သံုးစဲြဖို႔၊ အင္တာနက္သံုးနည္းကို စနစ္ တက် သင္ၾကားထားဖို႔ လုိပါတယ္လို႔ Explorer အင္တာနက္ဆိုမွ ကို၀င္းေဇာ္ေထြးက ေျပာပါ တယ္။
Cyber ကေဖးထဲမွာက လူမ်ဳိးစံု၊ အေတြးမ်ဳိးစံုနဲ႔ ဦးတည္ခ်က္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အသံုးျပဳၾကပါ တယ္။ သတင္းမီဒီယာသမားေတြက သတင္း၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ ရွာသလို၊ ေက်ာင္းသားေတြက ပညာေရး၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ၊ အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြသူက အလုပ္အကိုင္ေၾကာ္ျငာေပးတဲ့ က႑ ေတြ၊ ကိုယ္လုိသလုိ အသံုးျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ Network Cable ေတြဟာ နည္းပညာေမွာ္၀င္ႀကိဳးေတြနဲ႔ ႏိႈင္းရမလားပဲ၊ ကြန္ပ်ဴတာဖန္သားျပင္ ေမာ္နီတာေရွ႕ထိုင္ၿပီး ကမာၻအရပ္ရပ္ကို ခရီး ထြက္ႏုိင္သလို စာအုပ္ပံုေတြ၊ စာၾကည့္တိုက္ႀကီးေတြကို ေမႊေႏွာက္စရာမလိုဘဲ အသိပညာ မ်ားစြာ ရရွိႏုိင္ပါတယ္။ အက်ဳိးရွိေအာင္သံုးဖို႔က ကိုယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္မႈျပဳလုပ္ရမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ဆိုင္မွာဆို ကေလး ေလးေတြ Chatting ထိုင္တာကို အိမ္က ေဘးကေန ထိုင္ၾကည့္ေန တယ္။ ဒါကို တားျမစ္ရမယ္လို႔ မသိဘူး။ ကိုယ့္သားသမီး အင္တာနက္သံုးတတ္တယ္ဆိုၿပီး အထင္ႀကီးေနတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အဲဒါက နည္းနည္း မွာယြင္းေနပါတယ္။ လူႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ က အင္တာနက္ ဗဟုသုတေတြကို သိဖို႔လိုအပ္ေနပါၿပီ။ အဲဒါမွ လူငယ္ေတြကို အင္တာနက္ကို ဘယ္လုိသံုးသင့္တယ္လုိ႔ လမ္းၫႊန္မႈေပးႏုိင္မွာပါလို႔ Heaven-net Center မွ ကိုထြန္း၀င္းက ေျပာပါတယ္။
Cyber Café ေတြမွာ ျမန္ႏႈန္းျမင့္ရင္ေတာ့ သံုးရတာအဆင္ေျပပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆိုင္ေတြ က်ေတာ့ Local Network မွာတင္ အလံုးေရ အမ်ားႀကီးတပ္ထားေတာ့ ျမန္ႏႈန္းက်သြားတတ္ ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ တစ္ဆိုင္နဲ႔ တစ္ဆိုင္ေစ်းႏႈန္း ကြာျခားတတ္ရင္ ျမန္ႏႈန္းျမင့္တဲ့ဆိုင္ကို ေရြးခ်ယ္ သံုးပါတယ္။ တစ္ခါတေလ ရံုးခ်ိန္မွာျမန္ႏႈန္းက်တတ္လို႔ အီးေမးလ္ေတြ မထြက္ရင္ သိုမွီးထားစရာ USB ထဲ Data ေတြထည့္ထားၿပီး အိမ္နားက အင္တာနက္ဆိုင္မွာ ညက်မွ သြားၿပီးပို႔ရပါတယ္။ အခု ရန္ကုန္မွာက ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းလုိလို အင္တာနက္ဆိုင္ေတြ ရွိေနေတာ့ အင္တာနက္ အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ ပိုမိုလြယ္ကူသြားပါတယ္လုိ႔ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူမမာလာထြန္းကေျပာပါတယ္။
Googleကုိဘာေၾကာင့္လူႀကိဳက္မ်ားလဲ
အင္တာနက္ကို သာမန္အသံုးျပဳသူ၊ အဆင့္ျမင့္ကၽြမ္းက်င္သူေတြပဲျဖစ္ေစ၊ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ႏိုင္ငံက လူအေတာ္မ်ားမ်ားက ရွာစရာေဖြစရာ ရွိၿပီဆိုရင္ google ကို သတိရတတ္ပါတယ္။ google search engine မွာ ရိုက္ထည့္လုိက္ရံုနဲ႔ ကိုယ္လုိခ်င္တဲ့ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ၊ ဓာတ္ပံု ေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြ ရွာေဖြလို႔ရပါတယ္။ google ကေန အခုျမန္မာဘာသာနဲ႔ ရိုက္ထည့္ၿပီး ရွာေဖြ ရင္ေတာင္ ယူနီကုတ္စနစ္နဲ႔ တင္ထားတဲ့ ျမန္မာ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ၊ဘေလာ့ေတြကိုရွာေဖြလို႔ရေနပါၿပီ။ကိုေဇာ္မင္းထြန္း စင္ကာပူကို အလုပ္သြားလုပ္ခါနီး စင္ကာပူရဲ႕လမ္းေတြ၊ ၿမိဳ႕ေတြကို google map ကေန အေသအခ်ာ ေလ့လာသြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီထက္ပိုအဆင္ေျပေအာင္ လုိ႔ စင္ကာပူေျမပုံကုိ Print ထုတ္သြားရင္ေကာင္းမလား စဥ္းစားမိေသးတယ္။ ေနာက္မွ သတိ ရၿပီး ဘာေျမပံုမွ ယူမသြားပါဘူး။ စင္ကာပူေလဆိပ္ကထြက္ေတာ့ အနီးစပ္ဆံုး Cyber Café သြားတယ္၊ google map ကို ထပ္ၾကည့္ၿပီးလမ္းေတြ အိမ္နံပါတ္၊ ကားဂိတ္ေတြမွတ္လာတယ္။ သူငယ္ခ်င္းကို ဖုန္းဆက္ၿပီး ဘတ္စ္ကားေတြရဲ႕နံပါတ္ ေမးတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတည္းရမယ့္အိမ္ ကို ဆိုက္ဆုိက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္သြားတာပဲ။ ဂိုက္ေတြ၊ တကၠဆီသမားေတြက ညာေခၚၿပီး သူ႔ကိုပိုက္ဆံ ပိုေတာင္းလုိ႔မရဘူး။ အင္တာနက္သံုးတတ္တာ ဘာသာစကားမ်ဳိးစံုတက္စရာ မလိုဘဲ ကမာၻပတ္လို႔ရတယ္ဆိုတာ ယံုသြားေတာ့တယ္။
ထူးဆန္းတာက ေျမျပင္ပံုရိပ္ေတြကို ၁၀ ေပအကြာေလာက္အထိ ၾကည္ၾကည္ လင္လင္ၾကည့္ႏုိင္တဲ့ google earth ပါပဲ။ သူက google map သံုးၿပီး စင္ကာပူေရာက္ေအာင္ လာတာကို သူငယ္ခ်င္းကိုႂကြားေတာ့ စင္ကာပူကသူငယ္ခ်င္းက google earth သံုးၿပီး သူ႔ မိဘအိမ္ကို ျပေတာ့တာပဲ သူတစ္သက္လံုး တစ္ခါမွ မျမင္ဘူးတဲ့ သူတို႔ၿမိဳ႕ရဲ႕ေကာင္းကင္ေပၚ က ျမင္ကြင္းကို စိတ္တိုင္းက်ၾကည့္ေတာ့တာပဲ၊ ၿပီးေတာ့ ကမာၻႀကီးရဲ႕ ႀကိဳက္တဲ့ေနရာေတြကို google earth ကိုသံုးၿပီး ၾကည့္ေတာ့တာပဲ။ သူ႔မိသားစုကိုလည္း အင္တာနက္မသံုးတတ္ရင္ ေတာင္ google ကို သံုးၾကည့္ဖို႔ ကိုေဇာ္မင္းထြန္းတစ္ေယာက္ တိုက္တြန္းလို႔ေနပါတယ္။
အီးေမးလ္ကိုဘာေၾကာင့္သံုးၾကမလဲ
အစက အီးေမးလ္ဆိုတာ ကုမၸဏီႀကီးေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြပဲသံုးၿပီး ေငြကုန္ေၾကး က်မ်ားလိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ထားတာပါ။ အိမ္ကသား စင္ကာပူသြားေက်ာင္းတက္ရင္း အလုပ္လုပ္ ေနေတာ့ အေဖ့အတြက္ အီးေမးလ္လုပ္ထားတယ္။ အင္တာနက္ဆိုင္မွာသြားၿပီး သံုးၾကည့္ပါ ဆိုေတာ့မွ အင္တာနက္ဆိုင္က ကေလးေတြအကူအညီေတာင္းၿပီးသံုးၾကည့္ေတာ့ တယ္လီဖုန္း တို႔ သာမန္ စာပို႔စနစ္တို႔ထက္ ပိုအဆင္ေျပတာကို ေတြ႕ရပါတယ္လို႔ ဦးထြန္းျမတ္က ေျပာပါ တယ္။
E-mail ဆိုတာက electronic mail ကို ခ်ံဳ႕ထားတဲ့ စကားလံုးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ က Google ကုမၸဏီကေပးတဲ့ Gmail ကို အသံုးမ်ားပါတယ္။ အဲဒီ Gmail နဲ႔ e-mail ကို တခ်ဳိ႕ က မကဲြျပားဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ e-mail ဆိုတဲ့ လွ်ပ္စစ္ စာပို႔စနစ္က Fax ကေန မိုဘိုင္း အခ်င္းခ်င္း SMS ပို႔တာထိ ပါ၀င္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က ISP ကုမၸဏီေတြကေရာင္းတဲ့ ေမးဆားဗစ္ ကိုမွ အီးေမးလ္ လုိ႔ထင္တတ္ၾကပါတယ္။ အခမဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနတဲ့ အီးေမးလ္ေတြက အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံနဲ႔ တစ္ႏုိင္ငံ အႀကိဳက္ခ်င္း မတူၾကပါဘူး။ ျမန္မာေတြက Gmail အသံုးမ်ားသလို စင္ကာပူႏုိင္ငံသားေတြက MSN ကို လူတိုင္းနီးပါး သံုးၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြက Yahoo mail အသံုးမ်ားပါတယ္။ အီးေမးလ္ ၀န္ေဆာင္မႈေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ကဲြျပားေပမယ့္ အျပန္အလွန္ ေပးပို႔ဆက္သြယ္လုိ႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စကားေျပာမယ္၊ Typing ရိုက္ၿပီး ခ်က္တင္ထိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ တူညီတဲ့ေဆာ့၀ဲလ္ကို အသံုး ျပဳၾကရမွာပါ။ Gmail ရွိတဲ့လူေတြက G-talk အခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ေျပာဆိုၿပီး Yahoo mail ရွိတဲ့လူေတြက Yahoo messenger ကို အသံုးျပဳရမွာပါ။ အခု Gmail က ျမန္မာဘာသာကို ေဇာ္ဂ်ီေဖာင့္ အသံုးျပဳၿပီး ဆက္သြယ္လုိ႔ရတယ္၊ ခ်က္တင္ထိုင္ရတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံ မွာက Gmail ကို အသံုးမ်ားပါတယ္။
အီးေမးလ္က အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္ထားတဲ့စာေတြ Chatting မွတ္တမ္းေတြကို အလုိ အေလ်ာက္သိမ္းထားေပးပါတယ္။ မိမိစာေတြ ေပ်ာက္ပ်က္မွာ တျခားသူေတြခိုးဖတ္မွာ စိုးရိမ္ စရာမရွိတဲ့အတြက္ အီးေမးလ္ အသံုးျပဳရတာက စိတ္ေက်နပ္မႈရေစႏုိင္ပါတယ္လုိ႔ ပရိုဂရမ္မာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုညီညီက ေျပာပါတယ္။
Wikipedia
အြန္လိုင္းေပၚမွာ စြယ္စံုက်မ္းသံုးစဲြဖို႔လုိၿပီဆုိရင္ ကၽြန္ေတာ္က Wiki ကိုပဲ သတိတရရွိ တယ္။ အျခားေရြးခ်ယ္စရာေတြရွိေပမယ့္၊ စိတ္ေက်နပ္မႈ အေပးႏုိင္ဆံုးက Wikipedia ပါပဲ။ Wikipedia က အြန္လုိင္းဗားရွင္းတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ Press Version မွာလည္း ေအာင္ျမင္ပါ တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခ်ေနထိုင္တဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအေနနဲ႔က Wikipedia Press Version ရွာရမွာ နန္းစဥ္ရတနာသိုက္ကို စိတ္ကူးယဥ္လုိက္ရွာသလုိပဲ ျဖစ္မွာပါ။ အခုေတာ့ IT ရဲ႕ အေထာက္အပံ့နဲ႔ Wikipedia Press Version ထက္ပိုၿပီး Update ျဖစ္ပါတယ္။ နာရီပိုင္းအတြင္း စာအုပ္တစ္အုပ္ျဖစ္ဖို႔ မလြယ္ကူေပမယ့္ မိနစ္ပိုင္းအတြင္းမွာ ေတာ့ Webpage တစ္ခုေပၚထြက္လာဖို႔က လြယ္ကူပါတယ္။ သတင္းဌာနေတြက အျဖစ္ အပ်က္ေတြ သတင္းထုတ္ျပန္ေနခ်ိန္မွာပဲ Wiki က အဲဒီသတင္းနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ ပါ တင္ဆက္ၿပီးပါၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္ ႀကံဳဖူးတဲ့အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုကို ဥပမာေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ ေအာ္စကာဆုေပးပဲြတစ္ခုမွာပါ။ ကမာၻေက်ာ္သတင္းဌာနႀကီးတစ္ခုက ေအာ္စကာဆုကို ဘယ္ ဇာတ္ကားအေၾကာင္းမူရင္း၀တၳဳေရးဆရာ၊ စာေရးဆရာအတၳဳပတၱိ ဘာေၾကာင့္ဒီစာအုပ္ေရးျဖစ္ ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြပါUptodateေဖာ္ျပေပးႏုိင္ပါတယ္။
Wiki က စကားလံုးအသစ္အဆန္းေတြနဲ႔ အဓိပၸာယ္ေတြ ဘယ္သူကတီထြင္ၿပီး ဘယ္ အခ်ိန္မွာ စတင္သံုးစဲြတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းကို အျပည့္အစံုနဲ႔ အလ်င္အျမန္ ေဖာ္ျပေပးႏုိင္ပါ တယ္။ လူသံုးမ်ားတဲ့ ဘန္းစကားေတြ တကၠသိုလ္ေတြရဲ႕ အဘိဓာန္က အတည္မျပဳခင္မွာပဲ Wiki က ေဖာ္ျပေပးပါတယ္။ ဘန္းစကားဆိုရင္ ဘန္းစကားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဘယ္အရပ္ေဒသမွာ အဓိကသံုးစဲြၾကတယ္ဆိုတာပါ ေဖာ္ျပေပးတဲ့အတြက္ Wikipedia ကို ကၽြန္ေတာ္ စဲြစဲြလမ္းလမ္း သံုးစဲြျဖစ္တာပါလို႔ ၀ါရင့္ဂ်ာနယ္လစ္ အယ္ဒီတာတစ္ဦးကေျပာပါတယ္။
Websiteတင္ျခင္း
အင္တာနက္ကို လူတိုင္းလမ္းႏွစ္သြယ္ သံုးစဲြၾကပါတယ္။ Upload လုပ္တာနဲ႔ Download လုပ္တာပါ လူငယ္ေတြ www.friendster.com မွာ ဓာတ္ပံုေတြတင္တာကစၿပီး ၀က္ဘ္ဆိုက္တစ္ခု၀ယ္ၿပီး လႊင့္တင္တာအထိက Upload လုပ္တာလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ မိမိက Internet Explorer တုိ႔ Mozilla Firefox တို႔စတဲ့ Browser ေတြသံုးၿပီး ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြ၀င္ တာ၊ စာေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ၊ Web Page ေတြကူးယူတာ download လုပ္တာပါ။ အခုျပည္တြင္း ကုမၸဏီေတြ၊ ဂ်ာနယ္ေတြ၊ မဂၢဇင္းေတြနဲ႔ အႏုပညာရွင္ေတြ ၀က္ဘ္ဆိုက္လႊင့္တင္လာၾကပါၿပီ။ အစိုးရ အဖဲြ႕အစည္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း ၀က္ဘ္ဆိုက္ လႊင့္တင္လာၾကတယ္။ တကၠသိုလ္ေတြလည္း ကိုယ္ပိုင္၀က္ဘ္ဆုိက္ေတြ တင္လာၾကပါတယ္။ အဲဒါဟာ e-Government နဲ႔ e-commerce ဆီကို ရည္ၫႊန္းေနပါတယ္။ Web Site တင္တာ မ်ားလာတဲ့ အတြက္ Web Developer ကုမၸဏီေတြလည္း မ်ားျပားလာပါတယ္။ ၀က္ဘ္ဆိုက္တင္ခ်င္သူ ေတြအတြက္ Services ေတြပိုမိုေကာင္းမြန္လာသလို ထပ္ဆင့္လႊင့္တင္ျခင္း (upgrade) လုပ္ ဖုိ႔အတြက္လည္း ပိုမိုလြယ္ကူၿပီး ေစ်းႏႈန္းသက္သာလာပါတယ္။ ၀က္ဘ္ဆိုက္ တစ္ခုေရးသားရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြထက္ ေရးသားခေလ်ာ့နည္းလာေပမယ့္ အလုပ္မျပတ္တဲ့အတြက္ ၀င္ေငြ ေလ်ာ့က်သြားတာ မရွိပါဘူး။ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတဲ့ အိုင္တီအခန္းက႑အတြက္ေတာ့ ပီတီျဖစ္ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ကုမၸဏီတခ်ဳိ႕က ၀က္ဘ္ဆိုက္တင္တာ ေၾကာ္ျငာသေဘာမ်ဳိးပဲ ျဖစ္ေနပါ ေသးတယ္။ ၀က္ဘ္ဆုိက္မွာက မိမိရဲ႕ထုတ္ကုန္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို အၿမဲတမ္းဆန္းသစ္ တင္ျပေနရမွာ ျဖစ္သလို၊ ျပည္တြင္းျပည္ပက အမွာစာေတြ ရရွိႏုိင္ေအာင္ e-mail လိပ္စာ ေဖာ္ျပျခင္း တျခား၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြကေန မိမိဆီေရာက္ရွိလာေအာင္ အဆင့္ဆင့္ လင့္ခ်္ခ်ိတ္ ထားျခင္း ထုန္ကုန္နဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈေတြအတြက္ ရွင္းလင္းတင္ျပျခင္း၊ ထုတ္ကုန္သစ္မိတ္ဆက္ သတင္းနဲ႔ အျခားက႑ေတြပါ ထည့္သြင္းသင့္ပါတယ္။ အဲဒါမွ မိမိ၀က္ဘ္ဆိုက္ကို ၀င္ေရာက္ ၾကည့္ရႈသူမ်ားျပားၿပီး ေဖာက္သည္သစ္ေတြ တိုးပြားလာမွာပါ။ ကိုယ္ပိုင္ ၀က္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာလည္း ပံုမွန္ Update လုပ္ႏုိင္ဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ အဲဒါမွ မိမိရဲ႕ Performance ကို စိတ္၀င္စား ၿပီး ၀င္ေရာက္လည္ပတ္သူ အေရအတြက္မ်ားလာရင္ Online ေပၚကေန ၀င္ေငြရ႐ွိႏုိင္ပါတယ္လို႔ ေဆာ့၀ဲလ္အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
အေရးတႀကီးလိုအပ္တာက e-banking ပါ။ အြန္လိုင္းေပၚမွာ စီးပြားေရးကိစၥပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပစၥည္း၀ယ္ခ်င္တာပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တကၠသိုလ္ေတြ၊ ေက်ာင္းလခ သြင္းတာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေငြေပးေခ်ဖို႔ နည္းလမ္းအတြက္ e-banking က မရွိမျဖစ္ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အကယ္၍ e-banking သာရွိခဲ့ ရင္ အြန္လိုင္းေပၚမွာတင္ အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္လို႔ရတဲ့ e-Trade တို႔၊ e-commerce တို႔က ပိုမို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာပါမယ္။ e-commerce ရွိတဲ့အခါ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးထဲမွာ ေရာင္းသူနဲ႔ ၀ယ္သူ တိုက္ရုိက္ေတြ႕ဆံုႏုိင္ၿပီး၊ ၾကားခံပဲြစားေတြ ေစ်းကြက္ျဖန္႔ခ်ိေရးကို ေက်ာ္လႊားသြားႏုိင္ တဲ့အတြက္ အက်ဳိးအျမတ္ကို တိုက္ရိုက္ရရွိႏုိင္ပါတယ္လို႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
၂၁ ရာစုရဲ႕ စီးပြားေရးသစ္ကို ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ အခ်က္အလက္ (Data) နဲ႔ အရင္းအျမစ္ (Source) ေတြ သန္းနဲ႔ခ်ီ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြ၊ သတင္းအရင္းအျမစ္ေတြဟာ အေသဆုပ္ကုိင္ထားလို႔ မရပါဘူး။ အခ်င္းခ်င္းမွ်ေ၀ျခင္း (Sharing) နဲ႔သာ လုပ္ေဆာင္ေနၾကရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ Outsourcing ကုမၸဏီအမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာပါတယ္။ သူတို႔ အသံုးျပဳတဲ့ မီဒီယာက အင္တာနက္ပဲ။ မီးခိုးတတ္ၿပီး ဆိတ္ၿငိမ္တဲ့ဒီလုပ္ငန္းက အိုင္တီကို ျပန္ေထာက္ပံ့ေပးၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ေဆာင္မႈကို အမ်ားႀကီး အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ေဒၚလာ ၁၀ သန္းေလာက္ကုန္ က်မယ့္ ဆာေဗး (Survey) တစ္ခုကို ေဒၚလာ ေသာင္းဂဏန္းေလာက္နဲ႔ ခ်ီၿပီး ျမတ္ေစႏုိင္ၿပီး Outsourcing လုပ္ငန္း ကုမၸဏီေတြ ကၽြန္မတို႔ဆီမွာရွိေနဖို႔ လုိအပ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီလုပ္ငန္းက ႏုိင္ငံျခား၀င္ေငြကို ရွာေဖြႏိုင္သလို ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြနဲ႔ ပညာေရးက႑ကို အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္လို႔ Data collector အျဖစ္လုပ္ကိုင္ေနသူ မယဥ္ယဥ္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။
အြန္လုိင္းစီးပြားေရးက နည္းပညာအေပၚ အေျခခံထားေပမယ့္ မိမိရဲ႕စိတ္ကူးစိတ္သန္း နဲ႔ ေဖာက္ထြင္း ျမင္ႏိုင္စြမ္း အေပၚမွာ လက္ရည္တူ အခြင့္အေရး ေပးထားပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ လူငယ္အမ်ားစုက အင္တာနက္ကို စိတ္၀င္စားၾကတာပါ။ ၂၀၀၁၊ စက္တင္ဘာေနာက္ပိုင္းမွာ စီလီကြန္ခ်ဳိင့္၀ွမ္းကို အိႏၵိယထိေရႊ႕လာႏိုင္ခဲ့တဲ့ အိႏၵိယႏုိင္ငံရဲ႕ တတိယမ်ဳိးဆက္ေတြကို အတု ယူဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံမွာလည္း အထက္တန္းအဆင့္မွာျဖစ္ျဖစ္၊ တကၠသိုလ္ အဆင့္မွာျဖစ္ျဖစ္ လူငယ္ေတြအတြက္ ကြန္ပ်ဴတာ အင္တာနက္ကို သင္ၾကားဖုိ႔ လုိအပ္ေနပါၿပီ လုိ႔ Cyber Café ႏွစ္ခုဖြင့္ထားသူ ကိုေနမ်ဳိးေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
အြန္လိုင္းယဥ္ေက်းမႈ
ယဥ္ေက်းမႈမ်ား တိုးတက္မိျခင္း ဆိုတဲ့စကားဟာ အြန္လိုင္းယဥ္ေက်းမႈထဲမွာေတာ့ ေပါင္းစပ္စီးေမ်ာျခင္းဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္သာ သက္ေရာက္ႏုိင္ပါတယ္။ ကမာၻ႕ကြန္ယက္စနစ္ထဲမွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔တစ္မ်ဳိး ယဥ္ေက်းမႈတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုဟာ ပဋိပကၡသေဘာမေဆာင္ဘဲ ထိန္းသိမ္း ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဘာသာစကားေပါင္းမ်ဳိးစံုနဲ႔ သံုးစဲြႏုိင္သလို၊ မိခင္ဘာသာစကားေတြနဲ႔ ဘေလာ့ေရးသားသူေတြက အမ်ဳိးသားယဥ္ေက်းမႈေတြကို IT နဲ႔ ေပါင္းစပ္ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္ပါ ၿပီ။ သတင္း၊ ရသစာေပ၊ ဓာတ္ပံုနဲ႔ အျခားေသာယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာေတြကို ဘေလာ့ ေရးသားေနသူေတြ ကမာၻတစ္၀န္းလံုးမွာ ၁၀ သန္းေက်ာ္ရွိေနပါၿပီ။ႈ
ဘေလာ့ေရးသားတာက Website တစ္ခုေရးသားသလို ကုန္က်စရိတ္မမ်ားပါဘူး။ Gmail Account တစ္ခုရွိရင္ blogger.com မွာ ဘေလာ့ တစ္ခုတည္ေဆာက္လို႔ရပါတယ္။ အခု ဘေလာ့ကို ျမန္မာလို ေရးလို႔ရတာ ငါးႏွစ္ခန္႔ ရွိေနပါၿပီ။ အြန္လိုင္းေပၚမွာလည္း ျမန္မာ ဘေလာ့ဂါ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ႐ွိေနပါတယ္။ သူတို႔က ျမန္မာစာေပနဲ႔ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈအႏုပညာ ေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ အေၾကာင္း ရွာေဖြတင္ဆက္ ေပးၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း ကဗ်ာေတြ၊ ၀တၳဳေတြ၊ ေဆာင္းပါးေတြ ေရးသားၾကပါတယ္။ ကမာၻအရပ္ရပ္မွာေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိး၊ ႏုိင္ငံျခားမွာ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္းတဲ့ ျမန္မာေတြအတြက္ေတာ့ ဘေလာ့ေရးသားျခင္းဟာ ျမန္မာစာေပကို ထိန္းသိမ္းျခင္းတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္လို႔ ျမန္မာဘေလာ့ဂါတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
လူငယ္ေတြအေနနဲ႔ အင္တာနက္အသံုးျပဳတဲ့အခါ ရပ္တန္႔မပစ္ဖုိ႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က Chat room ထဲမွာတင္ ေပ်ာ္ၿပီးေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕က Forum ထဲမွာ၊ တခ်ဳိ႕က ဘေလာ့ေရးသားျခင္းမွာ ရပ္တည္ေနၾကတယ္။ တကယ္ဆို အင္တာနက္မွာက ဒီထက္ပို လုပ္ ႏုိင္တာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနပါေသးတယ္။ မိမိေလ့လာခ်င္ရင္ ေလ့လာႏိုင္သေလာက္ မိမိအသိ ပညာမိုးကုတ္စက္၀ိုင္းကို ျမွင့္တင္သြားလုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အင္တာနက္သံုးစဲြရင္ စူးစမ္းလုိစိတ္ကို အျမင့္ဆံုး ျမွင့္တင္ထားသင့္တယ္လို႔ ကိုမြတ္ကပဲ ဆက္လက္ရွင္းျပပါတယ္။
အင္တာနက္ဖုန္း
တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အလြယ္တကူ အင္တာနက္ဖုန္းေျပာတယ္လုိ႔ သံုးစဲြလုိက္တာပါ။ အမွန္ တကယ္က အင္တာနက္ခ်ိတ္္ဆက္ထားတဲ့ ကြန္ပ်ဴတာကေန Media Ring Talk တို႔၊ Starhub.com တို႔ကေန ႏိုင္ငံျခား GSM ေတြကို SMS ပို႔တာတို႔၊ Voice Call ေခၚတာတို႔ ျပဳလုပ္ၾကတာပါ။
ဒါဟာ Global Phone Company ေတြရဲ႕ ၀န္ေဆာင္မႈအစိတ္အပိုင္းပါ။ သူတို႔ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြကို ၀ယ္ယူသံုးစဲြဖို႔အတြက္ ဆဲြေဆာင္မႈပါပဲ။ အမွန္တကယ္လည္း အင္တာနက္ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြက ေစ်းကြက္မွာ မ်က္ႏွာပန္းလွလာပါ တယ္။ လက္ကိုင္ဖုန္းကေနၿပီး အြန္လုိင္းေပၚက သီခ်င္းေတြ၊ Movie ေတြ Download လုပ္လုိ႔ ရေနပါၿပီ။ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြ ရွယ္ယာလုပ္ႏုိင္ၿပီး၊ လက္ကိုင္ဖုန္းထဲက ေန ေဘာလံုးပဲြေတြ တိုက္ရိုက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ေအာင္အထိ ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနၾကပါၿပီ။ လက္ကိုင္ ဖုန္းထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြကလည္း Digital နည္းပညာနဲ႔ ေသးႏုိင္သမွ် ေသးက်ံဳ႕ထားတဲ့ ဟမ္းဆက္ထဲမွာ မ်ားႏုိင္သမွ် မ်ားႏုိင္ေအာင္ ဖန္ရွင္မ်ဳိးစံု ထည့္ထားဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ႀကီးတစ္ခုလံုးကို ေတာ္လွန္ ေျပာင္းလဲပစ္ႏုိင္မွာပါ။ အနာဂတ္ကာလမွာေတာ့ အင္တာနက္နဲ႔ ဟမ္းဆက္ဟာ လူ႔ဘ၀ရဲ႕အျပဳမူ အစိတ္အပိုင္းအားလံုးကို တိုက္ရိုက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္ ေစႏုိင္ေတာ့မွာပါ။ အဲဒါဟာ ေရွာင္လႊဲသြားဖုိ႔ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုးဟာ ေထာင္စုသစ္ရဲ႕ မနက္ခင္းဆီမွာပဲ တတိယလိႈင္းေပၚက ဆိုင္ဘာေခတ္ထဲကို ေရာက္ရွိလုိ႔ေနပါၿပီ။
ေအာင္ပိုင္စိုး